Surinaamse School
Schilderkunst van Paramaribo tot Amsterdam
Tentoonstelling — 12 dec 2020 t/m 11 jul 2021
Surinaamse School is een viering van Surinaamse schilderkunst in al haar verscheidenheid en diepgang. Met meer dan 100 kunstwerken van 35 kunstenaars neemt Surinaamse School je mee langs de schilderkunst van ca. 1910 tot midden jaren 1980 en de verhalen die eraan ten grondslag liggen; van de verbeelding van de eigen geschiedenis, spiritualiteit en het alledaagse leven tot abstracte experimenten en maatschappelijke veranderingen.
Online Archief van de tentoonstelling
Het Stedelijk bewaart deze tentoonstelling in een online archief. Met dit online archief willen we de tentoonstelling, die van december 2020 tot en met juli 2021 te zien was in het Stedelijk Museum toegankelijk houden. Voor iedereen die hem heeft gemist én voor toekomstige generaties. Maak kennis met de Surinaamse schilderkunst uit circa 1910 tot midden jaren 1980 van 35 kunstenaars en de verhalen die eraan ten grondslag liggen. Het archief volgt het oorspronkelijke circuit van de tentoonstelling in tekst, beeld, video en geluid. En met extra content als een online tour, talkshow, podcast en reader.
Ga naar Online Archief
Verdieping
Een eyeopener vanjewelste met een paar geweldige ontdekkingen
De ontwikkeling van het kunst(vak)onderwijs is van grote invloed geweest op de professionalisering van de kunstbeoefening, en daarmee op de ontwikkeling van de schilderkunst. Surinaamse pioniers die een grote stimulans zijn geweest voor andere kunstenaars krijgen daarom bijzondere aandacht in de tentoonstelling. Met een team van gastcuratoren is onderzocht wie Surinaamse kunst op de kaart heeft gezet. Sommige kunstenaars bedreven gelijktijdig met hun artistieke werk sociaal-maatschappelijk en politiek activisme ter bevordering van een (cultureel) zelfstandig Suriname. Ook het werk van kunstenaars die lange tijd in Amsterdam werkzaam zijn geweest, zoals Armand Baag en Quintus Jan Telting, wordt uitgebreid gepresenteerd in Surinaamse School.
De historische collectie van het Stedelijk omvat slechts een aantal werken van Surinaamse kunstenaars. Dankzij de vele bruikleengevers uit Suriname en Nederland kunnen we deze tentoonstelling realiseren. Zij stellen het museum in staat om verschillende perspectieven op de Surinaamse schilderkunst te presenteren en hun plek in het collectief geheugen verder te bestendigen.
-
Zaalopname Surinaamse School: Schilderkunst van Paramaribo tot Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Gert Jan van Rooij -
Zaalopname Surinaamse School: Schilderkunst van Paramaribo tot Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Gert Jan van Rooij -
Zaalopname Surinaamse School: Schilderkunst van Paramaribo tot Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Gert Jan van Rooij -
Zaalopname Surinaamse School: Schilderkunst van Paramaribo tot Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Gert Jan van Rooij -
Zaalopname Surinaamse School: Schilderkunst van Paramaribo tot Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Gert Jan van Rooij -
Zaalopname Surinaamse School: Schilderkunst van Paramaribo tot Amsterdam, Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Gert Jan van Rooij
In het jaar waarin Suriname 45 jaar onafhankelijkheid viert, herinnert ook de tentoonstelling aan de gedeelde geschiedenis met Nederland. Door de langdurige Nederlandse koloniale overheersing was er bijvoorbeeld gebrek aan (bevoegd) kunstonderwijs in eigen land en waren kunstenaars lange tijd aangewezen op Nederland om hun kunstopleiding te vervolgen. Veel kunstenaars zijn daarna permanent of tijdelijk naar Suriname teruggekeerd. Zo vervolgde Jules Chin A Foeng zijn opleiding in Nederland en stimuleerde bij terugkomst in Suriname het surinamisme in zijn werk en kunstonderwijs. Naast de artistieke vorming in eigen land, die zich ontwikkelde tegen de achtergrond van groeiend nationalisme, processen van dekolonisatie en natievorming, is onder meer de artistieke beweging tussen Suriname en Nederland van invloed geweest op het werk en leven van verschillende kunstenaars in de tentoonstelling.
De tentoonstelling 'Surinaamse School' heeft de ambitie om tussen verschillende generaties Surinaamse kunstenaars de samenhang en dynamiek te onderzoeken. De chronologisch-thematische insteek van de tentoonstelling laat zien dat er geen eenduidige definitie is van ‘Surinaamse’ schilderkunst, maar dat er toch terugkerende genres en onderwerpen zijn. De rijkdom en levendigheid van de werken in de tentoonstelling nodigen uit tot meer onderzoek en presentaties in de toekomst.
Kunstenaars in de tentoonstelling: Armand Baag; Wim Bos Verschuur; Robert Bosari; Jules Chin A Foeng; Frank Creton; Augusta en Anna Curiel; Felix de Rooy; Robbert Doelwijt; Wilgo Elshot; Ron Flu; Rudi Getrouw; Leo Glans; Eddy Goedhart; Nola Hatterman; Soeki Irodikromo; Rihana Jamaludin; Jean Georges Pandellis; Rinaldo Klas; Noni Lichtveld; Hans Lie; Guillaume Lo-A-Njoe; Nic Loning; Rudy Maynard; Jacques Anton Philipszoon; George Ramjiawansingh; Stuart Robles de Medina; George Gerhardus Theodorus Rustwijk; Cliff San A Jong; Gerrit Schouten; Govert Jan Telting; Quintus Jan Telting; René Tosari; Erwin de Vries; Paul Woei; Leo Wong Loi Sing.
De tentoonstelling is samengesteld door gastcuratoren Jessica de Abreu (antropoloog en medeoprichter The Black Archives), Mitchell Esajas (antropoloog en medeoprichter New Urban Collective en The Black Archives), Bart Krieger (publicist, zelfstandig kunsthistorisch onderzoeker en oprichter BAM! De Kunst Toko) en Ellen de Vries (publicist en zelfstandig onderzoeker) in samenwerking met Stedelijk Museum Amsterdam-medewerkers Inez Blanca van der Scheer (projectleider STUDIO i), Claire van Els (curator) en Carlien Lammers (medewerker inclusie). Ellen de Vries is initiatiefnemer van het projectvoorstel. Het tentoonstellingsconcept is ontwikkeld door de werkgroep van (gast)curatoren. Chandra van Binnendijk (zelfstandig publicist en redacteur in Suriname) is betrokken als inhoudelijk redacteur en adviseur van het tentoonstellingsconcept.
Het tentoonstellingsontwerp is vormgegeven door Serana Angelista.
De ‘blinde vlek’ die de Surinaamse schilderkunst voor velen is, wordt zo overtuigend ingekleurd
Online tour
Tijdens deze tour nemen de curatoren van de tentoonstelling je mee langs een aantal hoogtepunten.
Met gastcuratoren Jessica de Abreu (antropoloog en medeoprichter The Black Archives), Mitchell Esajas (antropoloog en medeoprichter New Urban Collective en The Black Archives), Bart Krieger (publicist, zelfstandig kunsthistorisch onderzoeker en oprichter BAM! De Kunst Toko) en Ellen de Vries (publicist en zelfstandig onderzoeker), Inez Blanca van der Scheer (Stedelijk Museum/ projectleider STUDIO i), Claire van Els (curator Stedelijk Museum) en Carlien Lammers (medewerker inclusie Stedelijk Museum).
Talkshow
In Surinaamse School: The Talkshow gaat presentator Shay Kreuger in gesprek met kunstenaars en kunsthistorici over Surinaamse schilderkunst, krijgen we fragmenten uit de nieuwe theaterproducties De Gliphoeve en Het waarom beantwoord te zien, en brengt spoken word-kunstenaar Naomi Veldwijk een ode aan de tentoonstelling Surinaamse School. Ontdek de verhalen die schuilgaan achter het werk van kunstenaars die zowel in Suriname als in Nederland werkzaam zijn geweest en nog steeds nieuwe generaties inspireren. Wat verstaan we eigenlijk onder "Surinaamse School" en welke thema’s zijn kenmerkend voor Surinaamse schilderkunst? Hoe was het voor Surinaamse kunstenaars om hun kunstopleiding te vervolgen in Nederland? Deze en andere vragen komen langs in een dynamisch programma met spoken word, muziek, performance en discussie.
Dit programma is ontwikkeld in samenwerking met The Black Archives
Klik [cc] voor ondertiteling
Verdieping
Online reader bij de tentoonstelling
Aan de tentoonstelling Surinaamse School. Schilderkunst van Paramaribo tot Amsterdam ging veel onderzoek vooraf. Om het onderzoek te bestendigen, heeft het museum een online reader samengesteld met bijdragen van de gastcuratoren, die dieper ingaan op een aantal belangrijke thema's. Zo schrijft Jessica de Abreu over de fotografie van de gezusters Curiel, Mitchell Esajas over Wim Bos Verschuur, Nola Hatterman en Armand Baag, en Ellen de Vries, in samenwerking met Eline de Jong, over het werk Louis Richard Drenthe/Op het terras van Nola Hatterman. Bart Krieger en Claire van Els gaan in hun inleiding in op de ontwikkeling van het tentoonstellingsconcept, terwijl Carlien Lammers en Inez Blanca van der Scheer een analyse bieden van het proces van de totstandkoming van de tentoonstelling, in een voor het Stedelijk nieuw werkproces. Chandra van Binnendijk, onafhankelijk publicist en redacteur in Suriname, was betrokken als redacteur van de tentoonstellingsteksten.
De online reader omvat bovendien alle zaalteksten en een (geselecteerde) bibliografie. Een beperkte gedrukte oplage wordt verspreid onder bibliotheken en archieven en er liggen exemplaren ter inzage in de tentoonstelling. Werkt u bij een erfgoedinstelling en denkt u dat een gedrukt exemplaar een aanvulling zou zijn op uw collectie, neem dan contact op via info@stedelijk.nl.
Luister de podcast
Surinaamse School: De kunstgeschiedenisles die je nooit hebt gehad
Bij de tentoonstelling verschijnt de podcastserie Surinaamse School: De kunstgeschiedenisles die je nooit hebt gehad. In drie afleveringen duikt presentator Shay Kreuger met de tentoonstellingsmakers, kunstenaars en andere betrokkenen, in de rijke en levendige geschiedenis van de Surinaamse kunstscene. In Suriname én in Amsterdam. Aflevering 1 'The Making of', aflevering 2 'Activisme' en 3 'Spirituele Empowerment' staan nu online! Luister via Spotify of hieronder via Soundcloud.
Blikopeners Podcast: Kunst perspectief
Blikopeners Yara, Bo, Mohamed & Charity gaan met elkaar in gesprek en hebben het over de tentoonstelling Surinaamse School. Yara bezoekt Wilgo Elshot, een kunstenaar uit de tentoonstelling, in zijn atelier en heeft het over hoe bijzonder het is, deze kunst eindelijk in het museum te zien. Ook delen de Blikopeners hun ervaringen: Wat is er te zien? Wat doet het met je als jezelf voorheen nooit gerepresenteerd zag in kunst? Deze vragen worden besproken in de podcast Kunst Perspectief van de Blikopeners.
Stedelijk X Patta
Samen met Patta vieren we Surinaamse kunst met de release van een gelimiteerde oplage t-shirts geïnspireerd op de Surinaamse School. Op het shirt prijkt het werk Untitled (400 jaar Verzet en Strijd Suriname) van kunstenaar René Tosari. De shirts (à € 50,-) zijn uitsluitend verkrijgbaar in de Stedelijk museumshop. De startdatum van de verkoop is binnenkort.
De tentoonstelling is mede tot stand gekomen dankzij de genereuze bijdrage van het Straver Fonds en Van der Vossen-Delbrück Fonds via het Prins Bernhard Cultuurfonds
