“Ik ben een geboren buitenlander”
Tentoonstelling — 22 sep 2017 t/m 3 jun 2018
Aspecten van migratie in de collectie van het Stedelijk Museum.
Het Stedelijk Museum Amsterdam onderzoekt in een aantal tentoonstellingen in 2017-2018 verschillende aspecten van het thema migratie. In “Ik ben een geboren buitenlander” staat de collectie van het museum centraal: Hoe verhouden kunstenaars zich tot migratie, en op welke wijze brengen ze dit thema in beeld? Deze collectiepresentatie laat zien wat de invloed van migratie kan zijn op kunstenaars nu en in het verleden, en hoe zij de gevolgen ervan verbeelden en in perspectief plaatsen. De titel “Ik ben een geboren buitenlander” is een uitspraak van de Mexicaanse kunstenaar Ulises Carrión (1941-1989) die sinds de jaren ’70 in Amsterdam woonde.
De in “Ik ben een geboren buitenlander” tentoongestelde werken variëren van foto’s van de Nederlandse migranten die rond 1900 arriveerden op Ellis Island, New York en Surinaamse Nederlanders die zich in de jaren ’70 vestigden in de Bijlmer, tot meer actuele beelden van vluchtelingen aan de kust van Zuid-Spanje.
Er komen kunstenaars aan bod die zelf migrant zijn en vanuit die ervaring werk maken zoals Remy Jungerman en Ed Hart. In de jaren ’60 en ‘70 verlieten de kunstenaars hun geboorteland Suriname voor Amsterdam. Jungerman gebruikt in zijn werk een platgetreden pad “als metafoor voor iets of iemand die vrijwillig uit de natuurlijke habitat stapt. Die stap is een risico: je kunt platgetreden worden, maar je kunt ook ontsnappen.” Sommige kunstenaars onderzoeken de relatie tussen migratie en het Nederlandse koloniale verleden. Wendelien van Oldenborgh concentreert zich in La Javanaise op de ‘Dutch wax’, waarmee Nederlanders zich de traditionele batiktechniek toe-eigenden om er (nog altijd) zeer populaire stoffen van te maken voor de Afrikaanse markt. Marlene Dumas, geboren in Zuid-Afrika en sinds 1976 woonachtig in Amsterdam, onderzoekt in de serie Young Men de relatie tussen beeld en beeldvorming in portretten van jongemannen met een Noord-Afrikaans uiterlijk.
-
Remy Jungerman, zaalopname ''Ik ben een geboren buitenlander'', 2017, Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Gert Jan van Rooij -
Wendelien van Oldenborgh, zaalopname ''Ik ben een geboren buitenlander'', 2017, Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Gert Jan van Rooij -
Barbara Visser, zaalopname ''Ik ben een geboren buitenlander'', 2017, Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Gert Jan van Rooij -
Michiel Schuurman, zaalopname ''Ik ben een geboren buitenlander'', 2017, Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Gert Jan van Rooij -
Agoes en Otto Djaya, zaalopname ''Ik ben een geboren buitenlander'', 2017, Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Gert Jan van Rooij -
Rossella Biscotti, zaalopname ''Ik ben een geboren buitenlander'', 2017, Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Gert Jan van Rooij -
Nola Hatterman en Kors van Bennekom, zaalopname ''Ik ben een geboren buitenlander'', 2017, Stedelijk Museum Amsterdam. Foto: Gert Jan van Rooij
Kunstenaars
“Ik ben een geboren buitenlander” is samengesteld door Stedelijk-conservator Leontine Coelewij en bevat werk van:
Peter Alma (ID, 1886 – NL, 1969) | Halil Altindere (TR, 1971) | Francis Alys (BE, 1959) Armand Baag 1941 SR – 2001 NL | Céline van Balen 1965 NL | Kors van Bennekom (NL, 1933 – 2016) | Rossella Biscotti (IT, 1979)| Miguel-Ángel Cárdenas (CO, 1934 – NL, 2015) | Ulises Carrión (MX, 1941 – NL, 1989) | Ad van Denderen (NL, 1943) | Agoes Djaya (ID, 1913 – 1994) | Otto Djaya (ID, 1916 – 2002) | Aslan Gaisumov (Tsjetsjenië, 1991) | Ed Hart (SR, 1936) | Nola Hatterman (NL, 1899 – SR, 1984) | Lewis Hine (US, 1874 – 1940) | Remy Jungerman ( SR, 1959) | Ata Kandó 1913 HU – 2017 NL | Aart Klein (NL, 1909 – 2001) | Bertien van Manen (NL, 1942) | Meredith Monk (PE, 1942) | Otobong Nkanga (NG, 1974) | Wendelien van Oldenborgh (NL, 1962) | Michiel Schuurman (NL, 1974) | Nadine Stijns (NL, 1977) | Barbara Visser (NL, 1966)
Eerder waren werken van de volgende kunstenaars in deze tentoonstelling te zien:
Rineke Dijkstra (NL, 1959) | Marlene Dumas (ZA, 1953) | Gillion Grantsaan (SR, 1968) |
Onderzoeksprogramma
"Ik ben een geboren buitenlander” maakt deel uit van een serie tentoonstellingen die het Stedelijk in 2017-2018 wijdt aan het thema migratie. Zoals directeur Beatrix Ruf eerder dit jaar zei: “Het is belangrijk om steeds nieuwe verhalen te vertellen, zowel met onze collectie als met afzonderlijke tentoonstellingen. Ik vind het belangrijk dat in het Stedelijk te zien is hoe er vanuit de kunst wordt gekeken naar dit onderwerp, en hoe kunst ons kan confronteren met onze eigen denkbeelden.”
De tentoonstelling is onderdeel van een nieuw, langlopend onderzoeksprogramma, Stedelijk Turns, waarin de collectie van het museum op een experimentele manier wordt benaderd, geïnterpreteerd en gepresenteerd.
Gratis audiotour
Neem een gratis audiotour en kom nòg meer te weten over de tentoonstelling. De tour is ingesproken door de samensteller van de tentoonstelling Leontine Coelewij, acteur Nasrdin Dchar, kunstenaars van de tentoonstelling en migranten.
Extra programmering
Programma voortgezet onderwijs
Speciaal voor leerlingen van de bovenbouw van het voortgezet onderwijs is er een programma bij “Ik ben een geboren buitenlander”. Het bezoek aan de tentoonstelling helpt leerlingen bij het vormen van een onderzoekende en kritische houding ten aanzien van migratie en sluit aan bij het nieuwe CKV en de maatschappijvakken. Tijdens een rondleiding en workshop krijgen zij een beeld hoe kunst ons kan confronteren met onze eigen denkbeelden.