cobra en het stedelijk
Tentoonstelling — 20 jul t/m 14 sep 1996
Het Stedelijk Museum presenteert deze zomer een breed overzicht van werken van Cobrakunstenaars. Met ongeveer 80 werken - voornamelijk schilderijen, maar ook beelden - geeft deze tentoonstelling een goed beeld van een van de interessantste collecties die in de tweede helft van de 20ste eeuw werden samengesteld.
Naast bekende Nederlandse Cobrakunstenaars als Karel Appel, Eugene Brands, Constant, Corneille, Anton Rooskens, en Theo Wolverkamp, zijn ook vele werken van buitenlandse Cobraleden te zien, waaronder die van Pierre Alechinsky (Belgie), Henry Heerup, Carl-Henning Pedersen en Asger Jorn (Denemarken). Het overzicht wordt gecompleteerd met werken van kunstenaars die zich verwant voelen met Cobra, zoals Piet Ouborg, Robert Jacobsen, Lotti van der Gaag en Shinkishi Tajiri, maar die strikt genomen niet tot de Cobragroep behoorden.
De kunstenaars, die zich uitdrukkelijk "experimentelen" noemden, gaven een tijdschrift uit met de naam Cobra. Later werd deze naam steeds meer gebruikt als groepsnaam. De kunst van Cobra (een samenvoeging van Copenhagen, Brussel en Amsterdam) is nauw verbonden met het Stedelijk Museum. Het was de legendarische directeur Willem Sandberg, die na zijn benoeming in 1945 aandacht vroeg voor het experiment en de abstractie in de beeldende kunst van het naoorlogse Nederland. Hij was sterk betrokken bij de Cobragroep en onderhield rechtstreekse kontakten met de kunstenaars. Al in 1949 organiseerde Sandberg de Internationale tentoonstelling van experimentele kunst met werken van de kunstenaars die zich onder deze naam verenigd hadden.
De expressionistische kunstwerken van de Cobrakunstenaars leidden tot heftige taferelen en felle kritieken. Kranten spraken van afstotelijke kunst en provocerend gedrag van de kunstenaars, en een avond voor experimentele dichtkunst in het Stedelijk gaf aanleiding tot een vechtpartij.
De Cobrawerken uit de collectie van het Stedelijk, die wereldwijd van grote waarde wordt geschat, maakt in 1996 een omvangrijke tournee langs verschillende vooraanstaande Europese musea. De werken werden al getoond in Luxemburg, Lissabon en Madrid, en gaat na Amsterdam mogelijk nog naar Warschau.
Na bijna een halve eeuw is Cobra weer in haar volle omvang te zien in de zalen van het Stedelijk Museum.