Chris Beekman
de afvallige van De Stijl
Tentoonstelling — 8 apr t/m 19 aug 2017
Presentatie van het oeuvre van de vergeten Stijl-kunstenaar Chris Beekman, een van de meest politiek actieve kunstenaars verbonden aan deze beweging. Met circa 80 werken, uit de collecties van het Stedelijk Museum, Museum Kröller Müller en het Amsterdam Museum.
Het Stedelijk Museum presenteert de vergeten De Stijl-kunstenaar Chris Beekman (Den Haag 1887-Blaricum 1964), als anarchist één van de meest politiek actieve kunstenaars verbonden aan deze beweging. Hij was vanaf 1917 betrokken bij De Stijl, keerde zich in 1919 van de groep af maar bleef tot 1922 abstract schilderen. Voor het eerst is het oeuvre van Beekman te zien, in een tentoonstelling van circa 80 werken, uit de collecties van het Stedelijk Museum Amsterdam, Museum Kröller Müller en het Amsterdam Museum.
De afvallige van De Stijl
Schilder en communist Chris Beekman was bevriend met links-radicalen als Bart van der Leck, Peter Alma en Robert van ’t Hoff. Zijn werken uit de beginjaren van De Stijl laten een grote vrijheid zien in geometrische vorm en kleur. Nadat Beekman een tijdlang een actieve rol binnen De Stijl speelde, kreeg hij in 1919 ruzie met De Stijl-voorman Theo van Doesburg. Aanleiding is een politieke actie: een petitie van kunstenaars gericht aan de Nederlandse regering om de communicatie met Russische geestverwanten weer mogelijk te maken. Van Doesburg verwijt Beekman De Stijl te willen politiseren en het komt tot een breuk. Beekman blijft aanvankelijk abstract werken, maar komt tot de conclusie dat abstractie een doodlopende weg is: de revolutie is meer gebaat bij figuratieve kunst met een sterk sociale inslag.
Trait-d'union tussen De Stijl en de Russische Revolutie
In de tentoonstelling is de breuk met De Stijl goed te volgen: waar Mondriaan zijn meest efemere zwart-wit werken schildert, zoekt Beekman gedesillusioneerd een weg terug naar het volk. Hiermee vormt hij een trait-d'union tussen De Stijl en de Russische Revolutie: ook daar keerde menig kunstenaar, waaronder Malevich, terug naar de figuratie.
De tentoonstelling brengt, naast zijn werk van direct voor, tijdens en na de De Stijl-periode, ook de directe context waarin Beekman werkte in beeld. Zo zijn er banden met onder meer Bart van der Leck en Piet Mondriaan, met wie hij in Laren bevriend raakte, en is ook werk te zien van Jacob Bendien, Johan van Hell en Ferdinand Erfmann, en vroeg, verrassend abstract werk van Carel Willink.
Internationaal symposium: The Many Lives of the Russian Avant-garde
Op 2 en 3 juni 2017 houden het Stedelijk Museum en de Khardzhiev Stichting een internationaal symposium: The Many Lives of the Russian Avant-garde – Symposium in honour of Nikolai Khardzhiev, scholar and collector (1903-1996). Met deelname van vooraanstaande wetenschappers en met aandacht voor de Russische avant-garde als multidisciplinaire onderneming: kunstzinnig, literair, politiek en filosofisch.
2017: 100 JAAR DE STIJL
In 2017 is het 100 jaar geleden dat De Stijl werd opgericht, de legendarische kunstenaars- en architectengroep rond Theo van Doesburg, Piet Mondriaan en Gerrit Rietveld. Dat wordt in Nederland door verschillende musea groot gevierd. Het Stedelijk Museum Amsterdam was de katalysator van de internationale doorbraak van De Stijl en beschikt over een grote collectie van de beweging. In 2017 wijdt het Stedelijk een jaarlang presentaties aan onverwachte kanten van De Stijl, zoals een tentoonstelling over Chris Beekman, de afvallige van De Stijl.
De tentoonstelling Chris Beekman, de afvallige van De Stijl is de laatste tentoonstelling die Bart Rutten voor het Stedelijk Museum Amsterdam heeft samengesteld.
De tentoonstellingen omtrent 100 Jaar De Stijl zijn onderdeel van een nieuw, langlopend onderzoeksprogramma van het Stedelijk. Daarin wordt de collectie van het museum, zonder onderscheid tussen beeldende kunst en vormgeving, op een experimentele manier benaderd, geïnterpreteerd en gepresenteerd. Ook de rijke geschiedenis van het instituut en de archieven worden daarbij betrokken.