zichtbaar afwezig

Zichtbaar Afwezig - Iconen van het Stedelijk Museum door studenten van de Rietveld Academie en het Sandberg Instituut op verrassende plekken in Amsterdam

Eerste editie: 6 maart t/m 5 april 2009
Opening: vrijdag 6 maart, 14.30 uur, Amsterdam Centraal Station

Is het mogelijk een collectie zichtbaar te maken, terwijl die juist afwezig is…? 
Dat is het uitgangspunt van het project Zichtbaar Afwezig, een samenwerking 
tussen het Stedelijk Museum, de Rietveld Academie en het Sandberg Instituut. 
In Zichtbaar Afwezig staan de iconen uit de collectie moderne kunst en vormgeving van het Stedelijk Museum centraal. Studenten maken de wereldberoemde werken op ongewone wijze zichtbaar – op verrassende plekken in Amsterdam.

Met Zichtbaar Afwezig wil het Stedelijk enerzijds een groot publiek herinneren aan of kennis laten maken met de collectie van het museum, en anderzijds de band met het kunstonderwijs op een inspirerende wijze continueren.

Een preview van Zichtbaar Afwezig is er vanaf 7 februari, met het project Me at the Stedelijk van Isabel Lucena (Sandberg Instituut). In De Bouwkeet, die t/m 28 maart bij Het Blauwe Huis op IJburg staat, kan iedereen zich laten fotograferen voor een greenscreen. Daarmee is het mogelijk jezelf te laten projecteren in één van de zalen van het oude Stedelijk Museum. En zo kunt u staan naast een schilderij van De Kooning, Kiefer, Warhol of Lichtenstein of in de Appel-bar. De foto is op te halen op de site: www.stedelijkindestad.nl/meatthestedelijk.

Verschillende studenten kozen Amsterdam Centraal als locatie. Eeke Beuger en Ankje Frouws (Rietveld Academie) laten in het seinwachterhuisje op perron 14 hun interpretatie zien van de installatie Gismo van Tinguely. Zij hebben dit vreemde, dierlijke en luidruchtige wezen omgezet in een projectie, die met geluid reageert op beweging. Het geluid dient geen enkel nut en komt voort uit de eindeloze beweging, net als het treinverkeer op het station.

Roberta Petzoldt en Kaweh Modiri (Rietveld Academie) onderzochten wat Who’s Afraid of Red Yellow and Blue III van Barnett Newman nu zo’n sensationeel werk maakt. In de ingang Oost zijde van Amsterdam Centraal kan iedereen kennis maken met de bijzondere reconstructie die zij gemaakt hebben, en met de dreiging die kleur en ruimte met zich mee kunnen brengen.

De Amerikaanse kunstenaar Cindy Sherman is met haar werk Untitled Film Still de inspiratiebron voor twee projecten. Sherman, zelf altijd het hoofdonderwerp in haar kunst, meet zich steeds een nieuwe identiteit aan en raakt daarbij aan allerlei media- en clichébeelden. Viola Renate (Sandberg Instituut) merkte op dat het werk van Cindy Sherman door velen wordt bewonderd, zo blijkt uit de imitaties van haar serie Untitled Film Still die te vinden zijn op sites als Flickr en MySpace. Over heel de wereld fotograferen vooral jonge vrouwen zichzelf in een typische Cindy Sherman-setting. Renate zal op Amsterdam Centraal in de centrale onderdoorgang die gevonden Sherman-imitaties in lichtbakken tonen, voorgesteld als contact sheets, met als belangrijk onderdeel de bijschriften. 

Roos Bakker (Rietveld Academie) varieert in Vlaams Cultuurhuis De Brakke Grond aan De Nes op Untitled Film Still #54 van Sherman. Die still is niet afkomstig uit een bestaande film maar toont een vrouw die door een donkere steeg met haar kraag omhoog door de regen loopt. Het bevroren moment uit het werk van Sherman laat Bakker tot leven komen: de filmstill is een korte film geworden.

Mara Joustra en Thomas Plas (Rietveld Academie) zorgen voor een spannend weerzien met één van de publiekslievelingen van het Stedelijk: The Beanery van Kienholz. In Café Belgique in de Gravenstraat zullen ze een week lang elke dag om 16 uur de bar laten herleven, inclusief stamgasten met klokken in plaats van hoofden. Neem zelf plaats tussen de wonderlijke gasten in The Beanery! 

Maartje Smits en Wendela Hubrecht (Rietveld Academie) zijn gefascineerd door de verhouding tussen origineel/kopie en vragen zich af of u het verschil kunt zien tussen een echte Mart Stams-stoel en een nagemaakte. In NH Grand Hotel Krasnapolsky op de Dam presenteren zij de bekende buisstoel – alle exemplaren zijn gekocht via Marktplaats en eBay. Ook de eigenaren van de stoelen komen in beeld en aan het woord. 

Maurits de Bruijn en Vincent Verhoef (Rietveld Academie) laten in een spraakmakende installatie in de Chiellerie aan de Raamgracht ’s avonds op vrijdag 6 maart Le boeuf van Soutine herleven. Vanaf het moment van schemering tot en met zondag 8 maart hangt op deze locatie het karkas van een geslachte os. De korte duur van de installatie houdt verband met het feit dat Soutine had slechts korte tijd om de os te schilderen – hij wilde dat namelijk doen op het moment dat het leven nog niet volledig uit het vlees was verdwenen. (dit werk van Soutine is overigens nog tot en met 19 april 2009 te zien in de tentoonstelling Heilig Vuur in De Nieuwe Kerk)

Natuurlijk spreekt ook het werk van Andy Warhol tot de verbeelding. Martijn den Ouden en Sjim Hendrix (Rietveld Academie) gebruiken een groot scherm op het gebouw van de Escape aan het Rembrandtplein voor hun eigen interpretatie van Bellevue II. Daarin toont Warhol twaalf keer dezelfde krantenfoto van een vrouw die uit het raam is gesprongen, met naast haar agenten en een verpleger. De studenten tonen een reconstructie van die foto in een scène die eindeloos lijkt te duren, als in de films van Warhol. Zo wordt het gruwelijke karakter van de scène haast ondergraven.

Judith de Leeuw (Sandberg Instituut) ontpopt zich tijdens Zichtbaar Afwezig onder het pseudoniem Lea Zeeland als een recensent. In haar wekelijkse column in Metro (Amsterdam editie)bespreekt ze in haar persoonlijke kijk-ervaring het werk van Rineke Dijkstra, Marlene Dumas en anderen.

Bij Zichtbaar Afwezig hoort een gratis programmaboekje met de achtergronden van de projecten en de volledige route. Het boekje is onder meer verkrijgbaar bij de deelnemende locaties, in De Bouwkeet, het Stedelijk Museum Bureau Amsterdam en De Nieuwe Kerk. 
Via www.stedelijkindestad.nl is ook de Nederlandse en Engels versie te downloaden.

Zichtbaar Afwezig is onderdeel van Stedelijk in de Stad, waarmee het Stedelijk zich tijdens haar nomadische periode manifesteert. Curator van het project is Marten Jongema van het Stedelijk Museum. Dit is de eerste editie van Zichtbaar Afwezig. De tweede editie start op 13 mei, tijdens Art Amsterdam, de derde en laatste editie is in het najaar te verwachten. Alle projecten zijn te volgen via www.stedelijkindestad.nl.

Elke zaterdag VPRO-radio 6, tussen 9 – 10 uur: Het Onzichtbare Museum
Wim Brands interviewt de studenten van de afdeling Beeld en Taal van de Rietveld Academie naar aanleiding van hun bijdragen aan Zichtbaar Afwezig. De studenten leveren ook een autonoom geluidswerk af waarin de kunstenaar achter het icoon in stem en geluid ten tonele wordt gevoerd.

Zichtbaar Afwezig wordt mogelijk gemaakt door: 
Rietveld Academie, afdeling Beeld en Taal 
Sandberg Instituut, afdeling Ontwerpen

Met speciale dank aan: 
NS

Noot voor de redactie: 
Voor aanmeldingen en meer informatie: Press Office, Marie-José Raven, 
020 – 573 26 56, m.raven@stedelijk.nl