Theorie: Oplossing of utopie? Ontwerpen voor vluchtelingen

Amsterdam, 25 april, 2017 - Er zijn momenteel 60 miljoen mensen op de vlucht of om andere redenen ontheemd. Het ontbreekt hen vaak aan de meest elementaire levensbehoeften. Ontwerpers en architecten kunnen een bijdrage leveren aan de leniging van die nood door goedkope en/of slimme oplossingen te ontwikkelen. Ook in een latere fase – wanneer mensen op een nieuwe plek zijn – kunnen zij met projecten bijdragen aan het opbouwen van een nieuw bestaan en integratie.

Het Stedelijk Museum Amsterdam presenteert bijna 50 projecten van de afgelopen jaren die bedoeld zijn voor tijdelijke situaties waarin mensen verkeren ten gevolge van een vlucht. Het kan gaan van kleding die onderweg ook een tentje kan worden tot betere bewegwijzering in een vluchtelingenkamp, schakelbare kunststof vloerdelen om in tijdelijke onderkomens te plaatsen of een digitale dienst waarmee vluchtelingen wegwijs gemaakt kunnen worden in hun nieuwe woonomgeving. Bij een aantal voorbeelden zijn vluchtelingen zelf betrokken als ontwerpers of uitvoerders: de vlag die de Syrische Yara Said ontwierp voor de Refugee Nation tijdens de laatste Olympische Spelen en de meubelen van Cucula, die in Berlijn worden gemaakt.

Refugee Challenge

Onderdeel van de tentoonstelling Oplossing of utopie? zijn enkele projecten die vorig jaar werden ingediend voor de Refugee Challenge. De wedstrijd van de organisatie die het jaarlijkse What Design Can Do-congres in Amsterdam organiseert had als doel om tot ontwerpen te komen die de ontvangst en integratie van vluchtelingen verbeteren. De challenge werd samen met UNHCR en de IKEA Foundation georganiseerd. 

Platform voor discussie

Het Stedelijk biedt met deze tentoonstelling een platform voor discussie over de rol die ontwerpers, architecten en bedrijven in deze maatschappelijke kwestie kunnen spelen. Wat werkt wel en wat niet? Gaat het om een praktische oplossing voor een probleem of een utopisch vergezicht? Is het goed om vluchtelingen als een aparte groep te benaderen? Werken sommige ontwerpen (zoals een sticker met ‘Refugees Welcome’) stigmatiserend of juist verwelkomend? Hoe constructief is de westerse blik waarmee sommige ontwerpers deze kwestie benaderen en wordt er genoeg ruimte gegeven aan de werkelijke behoeftes van de vluchtelingen?

Tentoonstelling op twee locaties

De tentoonstelling Oplossing of utopie? Ontwerpen voor vluchtelingen vindt plaats op twee locaties: naast het Stedelijk Museum is een deel van de tentoonstelling te zien op het terrein van creatieve broedplaats Lola Lik bij het asielzoekerscentrum in de oude Bijlmerbajes in Amsterdam. Op deze locatie zijn projecten te zien van ontwerpen die in samenwerking met vluchtelingen tot stand zijn gekomen, waaronder de meubelen van Cucula.
Het Stedelijk Museum werkt voor het project ook samen met de Refugee Company die daar gevestigd is.
Twee Syrische architecten, Mary Farwy en Michael Barchini, hebben de tentoonstelling ontworpen.

Het adres van Lola Lik: H.J.E. Wenckebachweg 48. De tentoonstelling is op beide locaties dagelijks te bezoeken van 10.00-18.00 uur en in het Stedelijk op vrijdag ook van 18.00-22.00 uur.
 
De tentoonstelling is samengesteld door Ingeborg de Roode en Jeanette Bisschops.

Theorie: Sunday Seminar: Oplossing of utopie? Ontwerpen voor vluchtelingen

Het Stedelijk Museum organiseert op zondag 21 mei van 15.00-16.30 uur in samenwerking met What Design Can Do een Sunday Seminar over het thema. Tijdens dit Sunday Seminar wordt door middel van lezingen en een debat aandacht besteed aan verschillende onderwerpen uit de tentoonstelling. Gastsprekers deze zondag zijn onder meer ontwerpers en kunstprofessionals die zich de afgelopen jaren hebben beziggehouden met vluchtelingenvraagstukken. Meer informatie is binnenkort online te vinden. 

Noot voor de redactie

Voor meer informatie, beeldmateriaal of een reservering voor 21 mei kunt u contact opnemen met de Press Office van het Stedelijk Museum, 020 - 573 2660 / 656 of pressoffice@stedelijk.nl