STUDIO i - platform voor inclusieve cultuur

Nieuws — 1 dec 2017

Stedelijk Museum Amsterdam en Van Abbemuseum lanceren STUDIO i - platform voor inclusieve cultuur

Stedelijk in Gebaren. Foto: Tomek Dersu Aaron

Op 8 januari 2018 lanceren het Stedelijk Museum en het Van Abbemuseum een nieuw initiatief: STUDIO i – platform voor inclusieve cultuur. Met STUDIO i – waarbij de i staat voor inclusie - willen de twee musea een duurzame impuls geven aan de toegankelijkheid en inclusie binnen het culturele veld. Projectleiders Anouk Heesbeen van het Stedelijk Museum en Marleen Hartjes van het Van Abbemuseum: 'Musea moeten toegankelijk zijn voor iedereen, ongeacht leeftijd, culturele of maatschappelijke achtergrond, gender of beperking, in welke vorm dan ook. Daarom ontwikkelen wij in onze musea al een aantal jaar programma's voor mensen voor wie museumbezoek niet vanzelfsprekend is. We zijn blij en trots dat we met STUDIO i op grotere schaal de museumsector toegankelijk en inclusief kunnen maken voor iedereen die nieuwsgierig is naar kunst.’ STUDIO i wordt gelanceerd in het CODA Museum in Apeldoorn met uiteenlopende presentaties, voorafgaand aan de jaarlijkse nieuwjaarsborrel van de Museumvereniging.

Toegankelijk voor iedereen

Bij veel musea bestaat de wens om de thema’s toegankelijkheid en inclusie op te pakken, maar vaak ontbreekt de kennis en ervaring om concrete aanpassingen door te voeren. Met STUDIO i brengen het Stedelijk en het Van Abbe hier verandering in. Deze musea hebben de afgelopen jaren innovatieve programma’s ontwikkeld voor mensen voor wie museumbezoek niet vanzelfsprekend is. Een voorbeeld hiervan is het Onvergetelijk-programma voor mensen met dementie en hun dierbaren, dat in 2013 geïnitieerd werd door beide musea. Deze rondleidingen zijn intussen bij twaalf musea in Nederland geïmplementeerd. Daarnaast vormt het Special Guests-programma van het Van Abbemuseum – waarmee het museum toegankelijk wordt voor blinden en slechtzienden, doven en slechthorenden, mensen met afasie en mensen met beperkte mobiliteit – de basis voor STUDIO i.

Ondersteuning op maat

Musea die concrete stappen willen zetten om hun instellingen toegankelijk en inclusief te maken, kunnen bij STUDIO i terecht voor inspiratie, kennis en advies. Via een digitaal platform (www.studio-inclusie.nl), kenniscafés, symposia en adviestrajecten op maat wordt informatie over toegankelijkheid, inclusie, representatie en diversiteit verzameld en gedeeld. Denk hierbij aan toepasbare best practices, noodzakelijke voorzieningen, geschikte methodieken en concepten, interessante communicatiestrategieën, mogelijkheden voor financiering en fondsenwerving, aanbevelingen voor interessante literatuur en relevante netwerken en contacten. Om musea te ondersteunen bij het ontwikkelen van inclusieve programma’s en voorzieningen, biedt STUDIO i bovendien trainingen aan voor museumpersoneel, rondleiders en vrijwilligers. Daarnaast worden de komende jaren andere toonaangevende initiatieven en partners uit het veld bijeengebracht, zodat er een netwerk rondom inclusie in de culturele sector ontstaat. Tot slot worden er vanuit het Stedelijk en het Van Abbe innovatieve projecten en onderzoekstrajecten omtrent inclusie opgestart, waarvan de resultaten direct terugvloeien naar de sector.

Onvergetelijk Stedelijk. Foto: Tomek Dersu Aaron

Maatschappelijke relevantie

Aangewakkerd door maatschappelijk activisme, technologische ontwikkelingen en de (her)introductie van thema's als mensenrechten, burgerschap en sociale verantwoordelijkheid in musea, is de afgelopen jaren het bewustzijn over toegankelijkheid, diversiteit en inclusie toegenomen. Bovendien zijn er eerste concrete stappen in de goede richting gezet om de inclusie van de sector te verbeteren. Het Van Abbe en het Stedelijk willen met STUDIO i op een actieve manier dit proces mede vormgeven en toonaangevend blijven als het over soortgelijke vraagstukken gaat.

VN Verdrag

In Nederland werd in 2016 het VN Verdrag van de Rechten van Personen met een Handicap geratificeerd. Met dit verdrag erkent Nederland dat mensen met een beperking volwaardig onderdeel zijn van de samenleving. Centrale begrippen hierbij zijn inclusie, persoonlijke autonomie en volledige participatie. Musea en andere culturele instellingen moeten in lijn hiermee op korte termijn hun gebouwen, aanbod en programmering proactief aanpakken. STUDIO i wil instellingen die minder ervaring hiermee hebben proactief ondersteunen.

Culturele diversiteit

Ook op het gebied van diversiteit wordt meer verwacht van musea. In 2011 werd de Code Culturele Diversiteit (CCD) gelanceerd. De Nederlandse bevolking bestaat voor ruim 1,9 miljoen uit mensen van niet-westerse afkomst. Daarnaast is “queering the collection” een onderwerp waar steeds meer musea zich mee bezighouden. Dit betekent dat de perspectieven van mensen van verschillende seksuele en genderidentiteiten worden toegevoegd aan de verhalen die in het museum worden verteld. De CCD biedt een kapstok om diversiteitsbeleid te ontwikkelen op de terreinen personeel, publiek, programma en partners. De instellingen zijn zelf verantwoordelijkheid om de Code al dan niet toe te passen. In de praktijk gebeurt dat nog relatief weinig. Hier kan STUDIO i door het delen van kennis en ervaring op dit gebied van toegevoegde waarde zijn.