next level. art, games & reality

”Turning Games Into a New Kind of Art”. Dit was de kop van een artikel over een games-tentoonstelling in The New York Times van 21 januari jongstleden en bewijst des te meer dat de digitale game in toenemende mate deel gaat uitmaken van de populaire cultuur. Het reflecteert niet alleen op onderdelen uit het dagelijkse leven maar beïnvloedt deze ook. Daarnaast verenigt de digitale game meerdere disciplines zoals film, fotografie, theater en architectuur. Het medium lijkt een onstuitbare opmars begonnen en dwingt en/of verleidt ons tot een herdefinitie van de opvatting over onze dagelijkse omgeving.

Het Stedelijk Museum toont in de tentoonstelling ‘Next Level’ werk van kunstenaars en ontwerpers die zich het gamevocabulaire eigen hebben gemaakt en hun persoonlijke reflectie hierop weergeven.
’Next Level. Art Games & Reality’ is te zien in Stedelijk Museum CS tot en met 18 juni 2006.

Het realisme in de simulatie heeft in zeer korte tijd een sterke ontwikkeling doorgemaakt. De beeldtaal in digitale games is zo vanzelfsprekend geworden dat het de fictie haast overstijgt. Dit realisme leidt hierdoor in enkele gevallen een autonoom bestaan en rechtvaardigt zelfs de vraag of de term ‘werkelijkheid’ zoals wij deze kennen nog wel adequaat is. Werkelijkheid en fictie zijn soms nauwelijks te scheiden en krijgen in games hun hedendaagse variant op Lewis Carrolls Through the looking glass. De kunstenaars en ontwerpers in ‘Next Level’ pakken dit element op en laten de bezoeker, mede door interactieve elementen, de realiteit zien zoals deze in de game beleefd kan worden. In de tentoonstelling is werk te zien van Persijn Broersen en Margit Lukacs, Brody Condon, de GameKings, Joes Koppers, Geert Jan Mulder en Jan van Nuenen.
 
De in Mexico geboren maar in de Verenigde Staten wonende Brody Condon is op dit moment een van de belangrijkste kunstenaars die met zijn werk reageert op de inhoud en graphics van videogames. In zijn Suicide Solution toont beelden uit meer dan vijftig ‘first person shooter games’. Telkens toont hij het moment waarop de speler (first person shooter) wordt getroffen. Het effect is zowel hilarisch als ontluisterend. De titel van het werk verwijst naar het gelijknamige nummer van Ozzie Osbourne, die verweten werd verantwoordelijk te zijn voor de zelfmoord van een Amerikaanse tiener in 1984.

In het werk Karma Physics < Elvis verwijst hij wederom naar de bewegingen die in games gebruikt worden. Te zien is een zwevende Elvis Presley, die als een gestolde barbiepop in slowmotion door de ruimte zweeft en krampachtige bewegingen maakt. Afkomstig uit de ‘Need for Speed’-games is Condons Lamborghini Diabolo. Dit werk toont een model van de sportwagen en is als geraamte opgebouwd uit in polyester gegoten takken. Brody Condon heeft tentoonstellingen gehad in onder andere het Whitney Museum in New York (Verenigde Staten) en begin 2006 in Pace Wildenstein (New York). Ook het toonaangevende kunstmagazine ‘Artforum’ heeft aandacht besteed aan het werk van Brody Condon.

De Nederlandse deelnemers Persijn Broersen en Margit Lukacs en Joes Koppers ontwikkelen speciaal voor deze tentoonstelling nieuw werk. Broersen en Lukacs hebben al bekendheid verworven met hun videowerken. Joes Koppers ontwikkelt een ruimte waarin de bezoeker deel uit gaat maken van een interactieve game. De bezoeker wordt het ‘target’ en kan door andere bezoekers vervormd en zelfs vernietigd worden. Koppers speelt met het gegeven dat het gros van de games er om draait om zoveel mogelijk te vernietigen om een doel te bereiken. Door ‘echte’ mensen in de realiteit van de game te laten komen vermengt hij onze werkelijkheid met de fictie van de game en toont aan dat de grenzen steeds meer vervagen aangezien games steeds meer deel uit gaan maken van onze maatschappij.

In het werk ‘Cargo’ toont Geert Jan Mulder de wezenloosheid van het autorijden. Ook de GameKings, bekend van TMF en MTV, grijpen exponenten uit de populaire cultuur aan. De competitie, de popmuziek, geweld als entertainment en interactiviteit zijn thema’s waarmee ze de bezoeker uitlokken een eigen mening te vormen over de game als maatschappelijk verschijnsel. Ze tonen een gemonteerde versie van het opzienbarende ‘Grand Theft Auto’: San Andreas. Door middel van een MMORPG (Massive Multiplayer Online Role Playing Game, oftewel een online rollenspel) willen zij de schaal van de grootste moderne spelwerelden laten zien. Uitgangspunt vormt daarbij ‘World on Warcraft’. Daarnaast hebben de GameKings een selectie van hedendaagse Japanse games gemaakt.  Speciaal voor de tentoonstelling ‘Next Level. Art, Games & Reality’ wordt de Sandbergzaal van het Stedelijk Museum CS verbouwd tot een ‘gamelounge’ waar verschillende op educatie gerichte projecten uitgevoerd zullen worden.