definitief ontwerp nieuw stedelijk

Het definitief ontwerp voor het nieuwe en gerenoveerde Stedelijk is vandaag gepresenteerd.

In 2008 heropent het Stedelijk Museum aan het Museumplein in een nieuw gebouw met een nieuwe visie. Het Nieuwe Stedelijk wil een inspirerende ontmoetingsplaats in de stad zijn. Na de renovatie en nieuwbouw kan het publiek optimaal genieten van zowel de breedte en kwaliteit van de collectie als de spraakmakende tentoonstellingen. Het Nieuwe Stedelijk voldoet dan aan de meest geavanceerde museale condities en kan zich weer meten met de toonaangevende musea voor moderne kunst in de wereld.

Het plan
Het bestaande gebouw van architect A.W. Weissman aan de Paulus Potterstraat ondergaat een renovatie. Aan het Museumplein komt een nieuw gebouw met de ontvangsthal voor het publiek. Er is de helft meer ruimte dan voorheen en zowel de bezoekers als de kunstwerken krijgen zo de aandacht die ze verdienen.

In 2004 is vol overtuiging gekozen voor het ontwerp van Benthem Crouwel Architecten. Dit bureau wist vorm te geven aan de wensen van het Stedelijk Museum in een plan dat het bestaande gebouw respecteert en een eenheid vormt met het nieuwe gebouw. 

De krachtige ingrepen, zoals de uitgesproken architectuur van de nieuwbouw en de verplaatsing van de hoofdentree naar het Museumplein, illustreren de nieuwe visie van het Stedelijk Museum: toekomstgerichte uitgangspunten waarbij het goede uit het verleden behouden blijft. 

De gemeente Amsterdam, opdrachtgever van de nieuwbouw en renovatie, en het Stedelijk Museum wisten zich in hun keuze door velen gesteund. Dit werd onderstreept door de enthousiaste stemming tijdens de bijeenkomst voor de Museumpleinbuurt op 2 september 2004.

Het oordeel van de jury, die koos uit vijf gepresenteerde plannen, luidde:

‘Het brutaal ogende plan biedt de beste stedenbouwkundige oplossing met als verrassend hoogtepunt een piazza voor de nieuwe hoofdingang. Het Stedelijk Museum van Benthem Crouwel is een zelfbewuste, uitnodigende verschijning die het publiek al van veraf nieuwsgierig zal maken. (…) Het is een beeld dat in de inleidingbij het Programma van Eisen beschreven staat: ‘De lastigste opgave is om van het Weissman-gebouw en de nieuwbouw één geheel te maken, gegeven dat de architectuur van beide delen hemelsbreed van elkaar verschillen. Het einde van de negentiende eeuw naast het begin van de éénentwintigste eeuw. Beter nog dan ‘naast’ is het woord samen (…) Mondriaan heeft het eens gehad over ‘het zien van de ware eenheid door tegendelige tweeheid’. Een mooie leidraad. Het Weissman-gebouw is de geschiedenis, de nieuwbouw is de toekomst en samen vormen zij de vloeiende continuïteit van het Stedelijk Museum. Eenheid in tweevoud.’

In het Weissman-gebouw wordt de oorspronkelijke structuur hersteld waardoor meer ruimte is voor tentoonstellingen. Op de zolderverdiepingen komen ateliers waar onder andere beelden en schilderijen worden gerestaureerd. Bij de nieuwbouw is gekozen voor een grote kelder waardoor 'boven de grond' ruimte is ontstaan voor een nieuw plein. Dit voorplein moet overdag en 's avonds een levendige toevoeging worden aan het Museumplein. In de nieuwe kelder komt een multi-disciplinaire tentoonstellingszaal. In het boven de ontvangsthal 'zwevende' volume is ruimte voor grote zalen en een auditorium voor lezingen, debatten, films etc. Boven op het dak, met uitzicht op het Museumplein, komen de kantoren.

In 2008 beschikt het Stedelijk Museum over:

• 8000 m² expositieruimte, de helft meer dan vroeger.
• Een ruime ontvangsthal met verschillende publieksfuncties: zoals een informatiecentrum met een bibliotheek, een nieuw restaurant met terras aan het plein en een museumwinkel. 
• Goed geoutilleerde voorzieningen voor de restauratie van kunstwerken, de logistieke afhandeling van kunstwerken en andere goederen.
• Nieuwe kantoren die voldoen aan hedendaagse eisen.    

De bouw
Nu, een jaar later, verloopt de ontwikkeling van de plannen voorspoedig en wordt uitgegaan van de start van de bouw medio 2006. 

Vooruitlopend daarop is in 2005 al begonnen met onderzoek naar de staat van de oudbouw, door delen van later ingebouwde wanden en vloeren te verwijderen. Voor het eerst sinds de jaren zestig zijn de gangen aan weerszijden van de hoofdtrap in volle hoogte zichtbaar. Vanuit de omloop op de tweede verdieping bieden de ramen van het vroegere balkon weer een blik op de Paulus Potterstraat. Ook het voormalig restaurant en de bibliotheek zijn nu weer één ruimte.

De komende maanden komt in één van de hoekzalen een ‘proefkamer’, om testen uit te voeren met lichtsystemen, vloeren en wanden. Op deze wijze kan het museum exact bepalen hoe de gerestaureerde zalen in het Weismanngebouw eruit komen te zien. Zo zal er gezocht worden naar een nieuwe houten vloer die karakteristieke, maar krakende visgraatparket kan vervangen

Wanneer
Het museum verwacht najaar 2008 weer open te gaan. In december 2005 is het Definitief Ontwerp  goedgekeurd en zijn de verschillende vergunningen, waaronder de bouwaanvraag ingediend bij Stadsdeel Oud-Zuid. Nadat alle benodigde vergunningen zijn verstrekt en de aanbesteding is geweest, start de bouw medio 2006.

SMCS
Op 16 mei 2004 opende deze tijdelijke vestiging in het voormalig postkantoor aan de Oosterdokskade. Op de elfde verdieping van het gebouw vinden ook activiteiten van het SMCS plaats. SMCS op 11 organiseert daar lezingen, debatten, film- en videovertoningen.

De nieuwbouw en renovatie van het Stedelijk Museum wordt mogelijk gemaakt door:
• de Gemeente Amsterdam
• het Ministerie van Binnenlandse Zaken
• de Stichting Fondsenwerving en -Beheer renovatie en nieuwbouw Stedelijk Museum 
• het Ministerie van OC&W
• de Provincie Noord-Holland
• de Founders en diverse externe fondsen

Opdrachtgever: Gemeente Amsterdam (Projectmanagementbureau)
Bouwmanagement: DHV Bouw en Industrie
Architect; Benthem Crouwel Architekten BV bna
Adviseur installaties: Huisman en van Muyen BV
Adviseur constructie: ARUP BV.
Adviseur Bouwfysica: Cauberg Huygen Raadgevende Ingenieurs BV

Totale programma bruto vloeroppervlakte Stedelijk Museum 
Stedelijk Museum (Weissmangeb. + nieuwbouw): 25.690 m²
Plein (nieuw voorplein bij het Stedelijk Museum): 2.550 m² 

Budget
De totale investeringskosten voor de nieuwbouw en renovatie zijn geraamd op € 61.400.000 (prijspeil dec. 2003). Deze investeringskosten zijn conform het door de Gemeenteraad op 25 november 2004 vastgestelde budget.