Nieuws — 17 dec 2013

Dankzij steun van het Gieskes-Strijbis Fonds kunnen het Stedelijk en het Van Abbemuseum een driejarig implementatie- en trainingsprogramma ontwikkelen waarmee 10 andere musea in Nederland en België ook het succesvolle Alzheimer-programma kunnen opzetten.

Het programma, dat in Amsterdam ‘Onvergetelijk Stedelijk’ en in Eindhoven ‘Onvergetelijk Van Abbe’ heet, bestaat uit interactieve rondleidingen en workshops en is afgelopen voorjaar opgezet naar voorbeeld van het Museum of Modern Art in New York. Het geeft mensen met de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie de mogelijkheid zich te uiten en een dialoog aan te gaan met hun omgeving. Veel musea hadden zich aangemeld voor het Alzheimer-programma.

Geselecteerde musea

Bij de uiteindelijke keuze is gelet op landelijke spreiding, bereikbaarheid en variatie – het programma is niet louter voor kunstmusea. Het Stedelijk en het Van Abbemuseum hopen dat de geselecteerde musea ook binnen hun eigen provincie andere musea kunnen helpen met een vergelijkbaar programma op te zetten. De twee musea functioneren hierbij als expertisecentrum.

Er is gekozen voor de volgende 10 musea:

  • Centraal Museum, Utrecht
  • CODA Museum, Apeldoorn
  • Drents Museum, Assen
  • Limburgs Museum i.s.m. Museum van Bommel van Dam, Venlo
  • Mauritshuis, Den Haag
  • Museum Boijmans van Beuningen, Rotterdam
  • Museum Dr8888, Drachten
  • Natura Docet Wonderryck Twente, Denekamp
  • Zeeuws Museum, Middelburg
  • Zuiderzeemuseum, Enkhuizen

De geselecteerde musea krijgen enkele maanden een speciale projectmedewerker in huis die het programma opzet. Verder komt er een presentatie voor het museumpersoneel, een cursus voor rondleiders en trainingsmiddagen voor vrijwilligers, beveiligers en publieksmedewerkers. Ook is er een kick off, waarbij het programma wordt gepresenteerd aan lokale zorginstellingen, casemanagers, huisartsen en andere geïnteresseerden. Tijdens de aansluitende pilotfase worden rondleiders en vrijwilligers geobserveerd en geëvalueerd. Binnen drie maanden is de training afgerond en draagt de projectmedewerker de werkzaamheden over aan het museum. Via een website worden de ervaringen van alle deelnemende musea gedeeld. Na afloop van de drie jaar verschijnt een publicatie met bespiegelingen en resultaten. Hiermee krijgen musea die niet in gelegenheid waren om het trainingsprogramma te volgen, handvatten aangereikt om een vergelijkbaar programma op te zetten. Het Stedelijk Museum Amsterdam en het Van Abbemuseum Eindhoven functioneren daarbij als expertisecentrum, waarbij een medewerker op aanvraag advies kan geven.

Kwaliteit van leven

Bijzonder aan het programma is dat niet alleen de kwaliteit van leven van de persoon met Alzheimer verbetert, maar dat het ook positieve effecten heeft voor de mantelzorger en de relatie tussen hen beiden. Bovendien zijn musea een veilige en inspirerende omgeving om met lotgenoten in contact te komen. Musea kunnen hiermee hun programmaaanbod uitbreiden voor een bijzondere en groeiende doelgroep: in 2050 hebben naar schatting meer dan een half miljoen mensen in Nederland Alzheimer of een andere vorm van dementie. Omdat er nog altijd geen geneesmiddel is, moeten er alternatieve middelen gezocht worden die kunnen bijdragen aan de kwaliteitsverbetering van het leven van zowel de persoon met Alzheimer als de mantelzorgers.

Het Stedelijk en het Van Abbemuseum zien het als hun maatschappelijke taak om het museum toegankelijk te maken voor een zo breed mogelijk publiek en delen deze opvatting graag met andere musea. Met het programma en het onderzoek wordt een brug geslagen tussen de kunst- en medische wereld, door gebruik te maken van elkaars expertise.

Onderzoek

Tevens maakt het Gieskes-Strijbis Fonds wetenschappelijk onderzoek mogelijk naar het verloop en de uitkomst van de rondleidingen en workshops. De resultaten van het onderzoek kunnen musea helpen programma’s te ontwikkelen voor bezoekers met speciale behoeftes. Ook kan het de medische wereld inzicht geven in de activerende waarde die kunst en cultuur kan hebben. Het Gieskes-Strijbis Fonds ondersteunt hiermee belangrijk wetenschappelijk onderzoek voor zowel de museumwereld als de medische wereld. Het VU Medisch Centrum is onderzoekspartner van het Alzheimer-programma.

Het Alzheimer wordt ondersteund door: