In Memoriam: Rob Schröder

Dit weekend verloren we een creatieve kracht en een gepassioneerde activist met het overlijden van Rob Schröder. Hij werd geboren op 13 november 1950 in Oegstgeest en overleed op 6 juli 2024 op 73-jarige leeftijd. Rob Schröder was een ontwerper, docent, programmamaker en filmmaker die bekend staat om zijn bijdragen aan grafisch ontwerp en het maken van documentaires. 

Robs loopbaan begon toen hij in 1971 naar de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam ging. Aanvankelijk wilde hij schilder worden, maar al snel vond hij zijn roeping in grafisch ontwerp. Zijn passie voor sociale rechtvaardigheid kreeg vorm in dit medium en samen met Lies Ros en Frank Beekers richtte Rob in 1974 het grafisch ontwerpcollectief Wild Plakken op. Dit collectief werd bekend om zijn politiek geladen en sociaal geëngageerde werk. 

De ontwerpen van Wild Plakken gingen niet alleen over esthetiek, maar ook over de inhoud. Van affiches voor de Antiapartheidsbeweging Nederland tot ontwerpen voor De Nederlandse Opera en Het Zuidelijk Toneel. Hun werk was diep geworteld in activisme. Lies Ros reflecteerde ooit op hun werkpraktijk: "Wij geven het beeld absolute prioriteit... Een affiche moet natuurlijk toch een soort vuistslageffect hebben." [1] 

Rob Schröder onderhield via Wild Plakken een sterke band met het Stedelijk Museum. Het museum toonde niet alleen de innovatieve en politiek geëngageerde ontwerpen van Wild Plakken, maar werkte ook met hen samen voor Museum Fodor, waarvoor Wild Plakken van eind jaren 70 tot begin jaren 90 tentoonstellingscatalogi, tijdschriften en ander drukwerk ontwierp. 

De overstap naar het maken van films lag in het verlengde van Robs activisme. Zijn documentaires, vaak gericht op sociale en politieke kwesties, weerspiegelen zijn inzet om een stem te geven aan de gemarginaliseerden. Een van zijn opmerkelijke werken is "Ouwehoeren", een documentaire over de tweelingzussen Louise en Martine Fokkens, die als sekswerkers in Amsterdam werkten. Deze film, die hij samen met Gabriëlle Provaas regisseerde, won in 2012 de Prix Europa voor de beste tv-documentaire en is een goed voorbeeld hoe hijgevoelige onderwerpen met empathie en inzicht behandelt. 

Een ander belangrijk project was "Possessed", een essayfilm gemaakt met de designstudio Metahaven en vertoond tijdens Metahavens grootschalige tentoonstelling EARTH in het Stedelijk in 2019. Deze film, die de impact van smartphones op de samenleving onderzoekt, ging in première op het International Rotterdam Film Festival en werd geprezen om zijn prikkelende inhoud. Robs talent om persoonlijke beelden te mengen met de kritische stijl van Metahaven creëerde een meeslepend verhaal over het moderne leven. 

Max Kisman, een collega grafisch ontwerper en vriend van Schöder zei: "Rob verlegde altijd de grenzen. Of het nu ging om grafisch ontwerp of film, hij was nooit bang om de moeilijke kwesties aan te pakken." [2] 

Daarnaast was Rob ook een toegewijd docent, hij gaf les aan de Gerrit Rietveld Academie en het Sandberg Instituut. Zijn invloed op studenten was groot en velen 

hebben zijn nalatenschap van het gebruik van kunst en design als middel voor sociale verandering voortgezet. In een discussie over onze rol als docenten binnen instellingen zei Rob ooit tegen me: "Onderwijs gaat niet over het aanleren van vaardigheden; het gaat over het uitdagen van de status quo." [3] 

Rob Schröders nalatenschap leeft niet alleen voort in zijn kunst, maar ook in zijn onvermoeibare inzet voor activisme en sociale rechtvaardigheid, en inspireert anderen om hetzelfde te doen. 

— Thomas Castro