Hoe klinkt vierkant? Welk geluid heeft geel? En hoe klinkt het samen? Experimenteer met klanken en maak je eigen geluidskunst.

Muziek is een belangrijke inspiratiebron voor veel kunstenaars. Sommigen gebruiken eigenschappen van muziek zoals ritme, contrast en herhaling in hun werk. Anderen zien kleuren en vormen bij het luisteren naar muziek. In dit SoundLAB onderzoek je hoe beeld en geluid samen een nieuw verhaal vormen.

Bespeel de pluk- en voelmuren, componeer nieuw beeld en geluid op het Kandinsky Canvas en maak fabrieksmuziek op de lopende band.

  • Soundlab, kinderen, spelend, instrument
    Foto: LNDWstudio
  • Soundlab, kinderen, spelend, instrument
    Foto: LNDWstudio
  • Soundlab, kinderen, spelend, instrument
    Foto: LNDWstudio
  • Soundlab, kinderen, spelend, instrument
    Foto: LNDWstudio

Verdieping

Kandinsky Canvas

Deze installatie is geïnspireerd op Kleine Welten IV van Wassily Kandinsky uit 1922 en brengt dat schilderij tot leven – met geluid. De vormen uit het werk van Kandinsky zijn 'uit het kunstwerk geknipt'. Met die vormen kun je zelf een nieuw kunstwerk maken. Tegelijkertijd maakt het beeld ook geluid: elk magnetisch object en elke plaatsing op het canvas brengt een eigen klank voort. Door meerdere objecten erop te plaatsen, maak je een nieuwe klankwereld, een zelfgemaakt geluidskunstwerk. Zo krijgt de directe relatie tussen beeld en geluid een heel nieuwe laag, en kun je elkaar inspireren en verrassen door samen te werken.

Het Kandinsky Canvas bestaat uit 192 magneetsensoren, 180 meter draad, 1900 soldeerpunten (allemaal met de hand aangebracht), acht multiplexers en één Arduino microcontroller. Het geluidsontwerp omvat meerdere lagen van algoritmisch berekende klankstructuren. Bij een leeg canvas hoor je zogenaamde roze ruis in golfbewegingen, zoals als de zee kan klinken. Het plaatsen van de magnetische objecten op het canvas brengt klank voort. In het midden van het canvas hoor je een soort klontjes geluid, plaats je een object meer aan de onderkant wordt dit geluid naar beneden ‘uitgesmeerd’. Bovenin het canvas zorgen de objecten juist voor lucht en lichtheid in de compositie. Probeer het vooral eens uit, welk geluid maak jij?

Deze Kandinsky is tot 24 september te zien in de tentoonstelling MODERN.

Kandinsky abstract schilderij
Wassily Kandinsky – Kleine Welten IV, 1922

Fabrieksmuziek

Een lopende band als muziekinstrument, gebaseerd op het principe van een muziekdoosje. Dat is de gedachte achter de installatie Fabrieksmuziek. De makers lieten zich inspireren door de industriële revolutie en de tijd van het modernisme. Zo ontstond het idee om een echte lopende band te gebruiken om een muziekstuk te maken met verschillende bouwstenen: door blokken op de lopende band te rangschikken en op te stapelen, creëer je nieuwe muziek. Het klankontwerp is gebaseerd op geluiden van robuuste voorwerpen, zoals een boor, metalen pannen, een rasp of een aanrecht. Door deze geluiden om te vormen, uit te rekken, te kneden en glad te strijken ontstaat er een industriële klankwereld.

Je bepaalt zelf hoe snel je aan het wiel draait om de blokken onder de brug met afstandssensoren door te sturen. Heen en weer? Of moeten alle objecten rechtstreeks van de band in de kist vallen die alles opvangt? Ook dat maakt deel uit van jouw compositie.

Soundlab, kinderen, spelend, instrument
Foto: LNDWstudio

Voel- en plukmuren

Op de wanden vind je twee panelen vol met instrumenten, ringen, kettingen en een ruisende plaat. Je kunt alleen of samen op zoek naar alle geluiden die in de panelen verborgen zitten. Hoe rammelt een houten ring? En klinkt dat heel anders dan de metalen ring aan de overkant? Kun je met een rits ook muziek maken? En hoe klinken snaren en kralen eigenlijk samen? Deze muzikale muren dagen je uit om samen te luisteren naar alle klanken die in de panelen verborgen zijn. Je wordt gestimuleerd om samen muziek te maken.

De vorm van de panelen is geïnspireerd op het werk À volonté / At will, (1957) van grafisch kunstenaar en componist Sedje Hémon.
Meer informatie

Soundlab, kinderen, spelend, instrument
Foto: LNDWstudio

Dit SoundLAB is een samenwerking van het Stedelijk Museum met Muziekgebouw aan ‘t IJ en studenten Muziek en Technologie van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU). In het Muziekgebouw vind je het originele SoundLAB waar het ontdekken van nieuwe klanken met wonderlijke instrumenten centraal staat.

Emma Harjadi Herman en Floortje Smehuijzen: concept

Team Muziekgebouw aan 't IJ
Floortje Smehuijzen: artistieke coördinatie
Görkem Arıkan: muziektechnologie en system design, begeleiding HKU studenten
Temo Gonzalez: advies en projectbegeleiding
Noortje Vredeveld: conceptontwikkeling en toegankelijkheid installaties
WiKo (Wilbert de Joode en Koen Molenaar): meubelmakers en houtbewerking

Team Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, Muziek en Technologie
Thomas Postma: sound design, creative system design en algoritmic composition
Patrick Hiwat: object design, sample recording
Steven van Esch: creative system design, technical design, Arduino programming

Team Stedelijk Museum Amsterdam
Eva Heisterkamp: ruimtelijk en grafisch ontwerp
Peter Stel, Marc Claeijs, Alex Fischer: opbouw en realisatie SoundLAB
Lichtontwerp: Studio Warmerdam
Margita van Vugt: projectleider

Mede mogelijk gemaakt door

  • logo merford