Stedelijk Statements: Patricia Pisters - Worlding the Brain

Stedelijk Statements: Patricia Pisters – Worlding the Brain is de vierde editie van een reeks programma's onder de noemer Stedelijk Statements, waarvoor een expert, kunstenaar, criticus of cultureel ondernemer een avond samenstelt in het Stedelijk Museum. De organisator van het programma krijgt de gelegenheid haar of zijn visie op beeldende kunst en vormgeving toe te lichten aan de hand van nieuw artistiek en/of wetenschappelijk onderzoek dat wordt gepresenteerd in een avondprogramma met lezingen, discussies, performances en filmvertoningen. In deze editie bespreekt hoogleraar filmwetenschap Patricia Pisters (Mediastudies, Universiteit van Amsterdam) hoe kunst subjectieve ervaringen in ons brein kan oproepen. 

STATEMENT: WORLDING THE BRAIN

Deze avond neem ik bezoekers in het Stedelijk mee op een ‘reis door de hersenen’ waarin hersenwetenschappers, psychiaters, kunstenaars, patiënten en filosofen gelijkwaardige gesprekspartners zijn. Immers, objectieve kennis over het functioneren van het brein is niet volledig zonder inzicht in de subjectieve ervaringen van mentale processen. Neuro- en medische wetenschappen, het brede spectrum van de kunsten en de geesteswetenschappen kunnen elkaar met vertrouwen tegemoet treden omdat elk van deze expertisesgebieden een ander aspect van onze hersenen belicht. Deze aflevering van Stedelijk Statements is een onderdeel van de conferentie Worlding the Brain: Affect, Care, Engagement (UvA) waarin we de hersenen uit het wetenschappelijke laboratorium halen en in de chaotische rijkdom en complexiteit van de wereld plaatsen door in dialoog te treden over de emotionele kanten van (en zorg voor) onze mentale processen en hersenactiviteiten.

- Patricia Pisters

PROGRAMMA:

18.45 inloop
19.00  welkom | welkomstwoord door Patricia Pisters en vertoning van Phi, een korte film vanneurowetenschapper Guillaume Dumas
19.15 lezing | Trusted Strangers / New Amsterdam Park (NAP) , architectuur-kunstproject van RAAAF met introductie van Ronald en Erik Rietveld (RAAAF) en een reactie van filosoof Alva Noë
19.40  lezing | Emotions Go To Work, presentatie van kunstenaar Zoe Beloff over recent werk; gedurende de avond worden Beloffs videowerken Future Emoji en The Cognitive Era vertoond
20.00 column |The Strands That Make The Self, door schrijver en literatuurwetenschapper Jason Tougaw 
20.15   pauze | met beelden van The Art of Neuroscience
20.30 interactieve installatie | EEG Kiss van Lancel & Maat en If You Are Not There, Where Are You? van Maartje Nevejan
21.15   column | Mental Music, door psychiater en violiste Esther van Fenema en violiste Floor Braam
21.30   slot in woord en beeld

BIOGRAFIEEN

Patricia Pisters is hoogleraar filmwetenschap aan de afdeling Mediastudies van de Universiteit van Amsterdam en directeur van onderzoeksschool ASCA (Amsterdam School for Cultural Analysis). Ze doceert film-filosofie en schrijft over film en media in relatie tot het (collectief) bewustzijn. Hierover publiceerde ze o.a. het boek The Neuro-Image (2012). Haar recente boek Filming for the Future, over het werk van Louis van Gasteren, won in 2016 de Louis Hartlooper Prijs voor beste filmpublicatie. Momenteel werkt Pisters aan een boekproject over cinema, waanzin en mediacultuur, en aan een multimedia-project over filmmakers als hedendaagse metallurgisten en alchemisten. Haar blog, artikelen, korte films en andere informatie zijn te vinden op www.patriciapisters.com

Guillaume Dumas is research fellow aan het Human Genetics and Cognitive Functions Laboratory van het Institut Pasteur, en lid van het Human Brain and Behavior Laboratory in het Center for Complex Systems and Brains Sciences van Florida Atlantic University. Hij is mede-oprichter van de HackYourPhD gemeenschap, die pleit voor het gebruik van openheid in wetenschap en kennis als een gemeenschappelijk goed in de samenleving, en mede-oprichter en directeur van ARTEMOC, de French Association of Transdisciplinary Research on Altered States of Cognition. www.extrospection.eu

RAAAF [Rietveld Architecture-Art-Affordances] is een multidisciplinaire studio die opereert op het snijvlak van architectuur, kunst en filosofie. RAAAF maakt locatiespecifiek werk dat ontstaat vanuit de achtergrond van de studiopartners: Prix de Rome Architectuur-winnaar Ronald Rietveld en filosoof Erik Rietveld. Door een unieke werkwijze, gebaseerd op onderzoek i.s.m. wetenschappers en andere specialisten, verbinden zij lokale kwaliteiten met langetermijnstrategieën. Ze zijn geïnteresseerd in het tonen van nieuwe ruimtelijke denkbeelden in relatie tot urgente sociale vraagstukken.www.raaaf.nl

Alva Noë is professor in de filosofie aan de University of California, Berkeley, waar hij ook lid is van het Institute for Cognitive and Brain Sciences en het Center for New Media. Zijn werk is gericht op de aard van het brein en menselijke ervaring, waarbij hij uitgaat van een belichaamde definitie van cognitie en voortdurende interactie tussen lichaam, geest en wereld. Hij is de auteur van Action in Perception (2004), Out of Our Heads (2009), Varieties of Presence (2012) en Strange Tools (2015), was filosoof-in-residence bij The Forsythe Company en werkte samen met meerdere danskunstenaars. www.alvanoe.com

Zoe Beloff is kunstenaar en doceert aan de afdeling Media Studies and Art van Queens College CUNY. Ze werkt met verschillende media, waaronder film, installatie en tekeningen. Ze ziet zichzelf als een medium, een interface tussen het levende en het dode, het echte en het denkbeeldige. Haar werk werd internationaal getoond, onder andere in het Whitney Museum of American Art, het MHKA in Antwerpen en het Centre Pompidou in Parijs. Ze ontving beurzen en stipendia van de Graham Foundation, de Guggenheim Foundation, het Radcliffe Institute van Harvard University en de New York Foundation for the Arts. www.zoebeloff.com 

Jason Tougaw zal een voordracht doen uit zijn memoire The One You Get: Portrait of a Family Organism (onderscheiden met de Dzanc Nonfiction Prize). Over een jongensleven, tot op het cellulaire niveau, doordrongen met het overpeinzingen over alles: van droom theorie tot neurowetenschappen, acid (LSD) baby's en punk rock. Zijn boek The Elusive Brain: Literary Experiments in the Age of Neuroscience verschijnt in de lente, uitgebracht door Yale University Press. Tougaw doceert aan Queens College (NY, VS) en het CUNY Graduate Center.

Lancel & Maat is een kunstenaarsduo dat het spanningsveld tussen lichamelijke aanwezigheid, intimiteit, privacy en ons vertrouwen in sociaal-technologische systemen onderzoekt. Ze spelen met geautomatiseerde controletechnologieën, biofeedback en zintuiglijke perceptie om ‘vertrouwenssystemen’ te creëren. Zij noemen hun intieme, visueel verleidelijke ontmoetingsplaatsen in de publieke ruimte ‘artistieke sociale laboratoria’, met het publiek als ‘co-researchers’. Deelnemers worden uitgenodigd om te reflecteren op hun perceptie van sociale spiegelprocessen en op het lichamelijk begrijpen van transhumane relaties. De performances en installaties van Lancel & Maat werden getoond op internationale tentoonstellingen zoals de Biënnale van Venetië 2015 en TASIE Millennium Museum Beijing. Lancel is promovendus aan de Technische Universiteit Delft. www.lancelmaat.nl

The Art of Neuroscience: http://aon.nin.knaw.nl/

Maartje Nevejan is een bekroond onafhankelijk filmmaker, gevestigd in Amsterdam, met een achtergrond in theater en multimedia. Haar werk onderzoekt en geeft uiting aan de rauwe poëtische kwaliteit van de werkelijkheid. Ze brengt graag mensen met tegenovergestelde standpunten en schijnbaar tegengestelde behoeften bij elkaar om hun inzichtelijke, intieme en soms wilde samenwerkingen op film vast te leggen. Onder haar projecten zijn de televisiereeks Couscous & Cola (2004), The Third Eye (2010) en Het Nationaal Canta Ballet (2012). Ik ben hier niet nu (ik ben er even niet) is een documentaire in wording, en onderdeel van het project Als je niet hier bent, waar ben je dan? www.nevejan.nl

Esther van Fenema is psychiater aan Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), violist en columnist. Zij initieerde het eerste Depressiegala om het bewustzijn rondom depressie te verhogen.

Floor Braam is een veelzijdig violiste met veel ervaring in optredens als soliste en als kamermuzikante. Ze heeft altijd een fascinatie gehad voor het menselijk brein en de manier waarop mensen met in sociale interacties met elkaar omgaan.

CREDITS

De interactieve installatie EEG KISS werd mogelijk gemaakt met de genereuze steun van, en in samenwerking met: Mondriaan Fonds; Baltan Laboratories, Fourtress Eindhoven, Holst Center, Waag Society, TASML Tsinghua University Art, Science Media Lab Beijing; University of Applied Sciences Vienna, Tijs Ham (STEIM), Alexander von Lühmann (University of Berlin).

De installatie If You Are Not There, Where Are You werd gecreëerd in samenwerking met Monobanda (http://www.monobanda.eu/) en Willemijn Cerutti (Cerutti film, http://www.ceruttifilm.nl/).

Meer informatie over de conferentie Worlding the Brain:Affect, Care, Engagement: www.worldingthebrain2017.com

Human Brain #1: Rutger Hauer, The Dutch National Ballet and Amsterdam's creative community make brains from people, an Idea Worth Doing: AGENCY: Creative Agency: We Are Pi / Creative Directors: Hobson Chant / Strategy: Alex Bennett-Grant / Producer: Jamie Kim / PRODUCTION: Director: Bill Tanaka / Co-Director: Dance2film / Choreographer: Ernst Meisner / Production Company: 328 Stories / D.O.P: Wouter Westendorp / Dancers: Het Nationale Ballet & Nova College / Producers: Christel Hofstee & Kimia Farshidzad / Location: Dansmakers Amsterdam / Focus Puller: Niels Roosendaal / Grip: Antoine Petit / Gaffer: Frank Van Hekken / Electrician: Tessa Van Den Beukel / Sound: Gaby De Haan / Vtr/Data Handler: Paul Mastoras / Make-Up: Marelva De Bruin / Make-Up: Sara Meerman / Make-Up: Thomas Terstal / Productie Asst: Dario Van Houwelingen / Productie Asst: Martijn Willemen / Productie Asst: Ruben Van Duijn / Catering: Dolce Vita / Location: Bus Locdep / Equipment: Camera Rentals / Lights: Lux&Co / POST PRODUCTION: Editor: Will Judge / Titles: Crabsalad / Post Production: Glassworks / SOUND: Original Music: Pigeon Horse Sex Tennis / Music Production: Toolbox Audio / Voice: Rutger Hauer / Choir: Gillian Cowie, The British School, And Children Of Amsterdam / Sound Design: Kaisersound.