(De)growth of the 21st Century Art Museum - Sunday Seminar

In samenhang met de eerste Verbier Art Summit en de publicatie Size Matters! (De)Growth of the 21st Century Art Museum organiseert het Stedelijk Museum een seminar over dit onderwerp. Daarbij zal de nadruk liggen op groei (of juist ont-groei) en de manier waarop musea en instituten omgaan met de constante doelstelling van groei. 

Met gastsprekers: schrijver en hoofdredacteur Domeniek Ruyters (Metropolis M), professor mediastudies Richard Rogers (Universiteit van Amsterdam), onafhankelijk onderzoeker, schrijver en redacteur Mariska van den Berg en architect Afaina de Jong.

De introductie van Beatrix Ruf op dit boek: ‘Het thema van de eerste Verbier Art Summit, Size Matters! (De)Growth of the 21st Century Art Museum, is gebaseerd op mijn persoonlijke ervaringen met de transformatie van deze instituten en de daaruit volgende schaalvergroting, maar ook op onderwerpen waar elk museum mee geconfronteerd wordt, mee worstelt, op reageert en zelfkritisch op reflecteert.’

Culturele organisaties lijken een belangrijke factor als het gaat om toerisme, grote stadseconomieën en groei, of dit nu wordt gemeten in bezoekersaantallen, vierkante meters of omzet. Als groei een doel op zichzelf is, verslapt de aandacht voor het werk dat wordt verricht aan de collectie van een museum, het ongeziene onderzoek dat er wordt uitgevoerd, of de experimenten die in deze institutionele omgeving plaatsvinden. Groei wordt in dit geval gelijkgesteld aan groter, beter en sneller, aan verfestivalisering, meer ruimte, meer zichtbaarheid, meer efficiënte productie en meer professionele staf.

De drastische overheidsbezuinigingen in de culturele sector hebben hierin een opvallende rol gespeeld. Hoewel deze verandering, uit noodzaak voortgekomen, door veel musea niet enthousiast ontvangen werd, zijn er vreemd genoeg nauwelijks kritische vragen bij gesteld. Toch is het cruciaal dat dit gebeurt, want hoeveel groei kan een museum aan voordat zowel staf als bezoeker hun band met het museum verliezen? Wat zijn de positieve aspecten van groei, en wat wordt er op het spel gezet? Welke kwalitatieve elementen wegen het zwaarst in onze opvatting van het institutionele museummodel? Er zijn meer manieren om groei te meten dan in bezoekersaantallen of vierkante meters. Tellen zulke getallen echt wanneer je uiteindelijk een impressie op het individu wilt maken? Soms blijft men binnen een tentoonstelling slechts in een enkele kamer hangen, die vervolgens een onuitwisbare indruk maakt. Kan het zijn dat juist de kleinere tentoonstellingen de grootste impact hebben? 

Meer over de sprekers

Domeniek Ruyters is kunstcriticus en hoofdredacteur van Metropolis M, het Nederlandse tijdschrift op het gebied van hedendaagse kunst. Hij is sinds enkele jaren tutor aan de masteropleiding Fine Art van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU). Ruyters is daarnaast freelance criticus en redacteur van meerdere boeken, kunstenaarspublicaties en kunstkritische teksten. De meeste recente uitgave van Metropolis M stond geheel in het teken van degrowth.

Richard Rogers is professor aan de Universiteit van Amsterdam en web-epistemoloog. Dit onderzoeksveld stelt dat het web een kenniscultuur is die zich onderscheidt van andere media. Rogers richt zich op onderzoeksvormen die onwaarschijnlijk of onmogelijk zouden zijn geweest zonder het internet. Zijn expertise van het web als kenniscultuur biedt een interessant perspectief op de kenniscultuur binnen en rondom het museum.

Mariska van den Berg is kunsthistoricus, en publicist en is verbonden aan de kunstacademie AKV St. Joost in Breda. Ze deed onderzoek naar kleinschalige (culturele) initiatieven waarmee kunstenaars, architecten, buurtbewoners en activisten naar eigen inzicht ingrijpen in de stedelijke ‘openbare’ ruimte. Daarnaast deed ze onlangs onderzoek naar de impact en waarde van kleine kunstenaarsorganisaties met een artist-in-residence-programma, dat nieuwe inzichten biedt voor het vraagstuk hoe musea en instituten kunnen omgaan met de constante doelstellingen van groei.

Afaina de Jong is een architect werkzaam in Amsterdam, gespecialiseerd in ruimtelijke vormgeving en vormgevingsstrategieën. Ze doceert architectuur aan de TU Delft en is verbonden aan het Sandberg Instituut. Met haar studio AFARAI werkt ze op de grenzen van architectuur en kunst. Haar werk streeft naar het representeren van mensen en culturele bewegingen die van oudsher niet gerepresenteerd worden in architecturale vormgeving. Door het gebruik van variatie in beeldtalen, kleuren, patronen en verhaallijnen werkt De Jong aan een meer inclusieve ervaring van ruimte.