Jonas Staal

In Freedom of Movement presenteert Staal artistieke documentatie van New World Summit: Stateless State, die werd gehouden in de Koninklijke Vlaamse Schouwburg in Brussel van 19-21 september 2014. Deze vierde versie van de top draaide om de vraag: in hoeverre is het concept van de staat in de eenentwintigste eeuw nog steeds geschikt om het recht van een volk op zelfbeschikking te vertegenwoordigen en te beschermen? Het project is in belangrijke mate beïnvloed door de gevolgen van de War on Terror, waaronder de rechtvaardiging van zwarte lijsten, het verbieden van reizen en surveillance van bepaalde bevolkingsgroepen ter verdediging van de nationale veiligheid. Staal betoogt dat dergelijk beleid bijdraagt aan een uitholling van burgerrechten, waardoor specifieke individuen en groepen effectief stateloos worden. Volgens hem wordt dit steeds meer de overheersende ervaring van een steeds onzekerder burgerschap. Verschillende deelnemers aan de top betogen echter dat de voorwaarde van staatloosheid nieuwe vormen van sociale organisatie zou kunnen stimuleren die nationale grenzen en staatssoevereiniteit in veel mindere mate benadrukken dan voorheen.

De installatie van Staal reconstrueert de top door middel van video, maquettes en andere overblijfselen van het evenement, waaronder kaarten gemaakt in samenwerking met de deelnemende organisaties die de territoria en/of politieke modellen schetst die zij betwisten of claimen. De afzonderlijke kaarten worden samengevoegd tot één ‘alternatieve wereldkaart’, die als centrale visuele achtergrond voor de top diende. Hiermee wordt een heroverweging van de staat aangemoedigd vanuit het perspectief van degenen die zich verzetten tegen of worden uitgesloten van het reguliere politieke discours.