Der Agitator

Met een luidspreker en een ratel in zijn opgeheven handen spreekt de man in het centrum de omstanders toe. Hakenkruis en eremetaal zijn op zijn kleding gespeld. Het zwart-wit-rood van het hart en de vaan zijn de kleuren van de vlag van het voormalige Duitse Rijk. Tot zijn uitrusting behoren verder gummiknuppel en sabel. Bovenaan heeft George Grosz de woorden van de volksmenner in beeld vertaald: de soldatenlaars met lauwerkrans belooft militaire triomfen, de gebraden kip, de drank en de blote vrouwenbillen een leven vol luxe. In de benedenhelft van het schilderij horen de opeengedrongen toeschouwers, allen mannen, hem instemmend aan. Stuk voor stuk zijn het karikaturen, links het welgestelde volksdeel, rechts de gewone man. Al tijdens de Eerste Wereldoorlog verengelste Grosz zijn naam als provocatie aan het adres van zijn nationalistische en militaristische vaderland. Hij zag zichzelf als een moderne historieschilder die de maatschappij een spiegel voorhield. In de jaren twintig moest hij toezien hoe het nationaalsocialisme gaandeweg aan populariteit won. Kort voor Hitlers machtsovername in 1933 emigreerde hij naar het door hem bewonderde Amerika.