Exhibition — Nov 2 until Nov 2, 2006

SMCS op 11 in het kader van de tentoonstelling 'Airworld. Design en Architectuur voor de Luchtvaart' die nog tot en met 5 november in Stedelijk Museum CS te zien is. 

Medewerkenden:
* Michael Güller, Güller Güller Architecture Urbanism, Rotterdam/Zürich
* Paul Mijksenaar, Bureau Mijksenaar, Amsterdam
* Hubert-Jan Henket, Henket & Partners, Esch 

Aanvang 20 uur. Entree: gratis.
Voertaal: Nederlands / Engels (de lezing van Michael Güller wordt in het Engels gehouden).

Reserveren gewenst: smcsop11@stedelijk.nl

Op 19 september jongstleden was het 90 jaar geleden dat het eerste vliegtuig op Schiphol landde. Met dit jubileum is de luchthaven een van de oudste ter wereld. Vanuit het oogpunt van design en architectuur werd de luchthaven pas echt interessant toen in 1967 een geheel nieuwe terminal werd geopend. 

De functionalistische architectuur van Marius Duintjer en NACO (Netherlands Airports Consultants) werd in combinatie met het sobere interieur van Kho Liang Ie aanvankelijk door sommigen nogal streng gevonden. Al snel kreeg het gebouw echter grote waardering vanwege de helderheid en functionaliteit.

Het gerenommeerde tijdschrift Design plaatste kort na de opening een artikel getiteld ‘Schiphol puts passengers first’ (Schiphol plaatst passagiers op de eerste plaats). De klanttevredenheid van de 44 miljoen passagiers per jaar is inderdaad nog steeds hoog. Door dit succes kregen NACO en de betreffende ontwerpers allerlei opdrachten in het buitenland én vele prijzen.

Gedurende talloze uitbreidingen hielden de betrokkenen steeds vast aan de oorspronkelijke kwaliteiten van Schiphol. Momenteel zetten interieurarchitect Nel Verschuuren, architect Jan Benthem (van Benthem Crouwel Architecten), bewegwijzeringsspecialist Paul Mijksenaar en supervisor Hubert-Jan Henket zich hiervoor in. In deze tijd van massavervoer, toenemende commercie, privatisering en strenge veiligheidseisen wordt het echter steeds moeilijker de helderheid in het gebouw te bewaren.

Michael Güller leidt samen met zijn broer Mathis het bureau Güller Güller Architecture Urbanism, dat vestigingen heeft in Rotterdam en Zürich. Het bureau doet al jaren onderzoek naar de ontwikkelingen van luchthavens tot airport cities en de impact daarvan op de ontwikkeling van de stedelijke omgeving. Zo werd onder meer in opdracht van de gemeente Haarlemmermeer een studie uitgevoerd naar de verdere uitbreiding van Schiphol Airport City door vergelijkingen te maken met de situatie in Frankfurt, Barcelona en Oslo.

Güller zal in zijn presentatie de recente ontwikkelingen van Schiphol in een internationale context plaatsen.

Het meest vernieuwende element in de na-oorlogse terminal was de bewegwijzering van Benno Wissing (van het bureau Total Design). Hij bedacht een systeem van verlichte gele (en groene) borden met teksten in Nederlands en Engels. Nadat Schiphol er in de jaren zeventig en tachtig zelf voor verantwoordelijk was geweest, werd in 1990 bewegwijzeringsspecialist Paul Mijksenaar aangetrokken. Mijksenaar bracht in de loop der jaren geleidelijk enkele veranderingen aan, waarbij het toevoegen van pictogrammen het meest in het oog springt. Na Schiphol kreeg hij opdrachten voor het verzorgen van de bewegwijzering op de luchthavens van New York (La Guardia, JFK en Newark), Washington (Dulles), Abu Dhabi en Athene en in de metro van San Francisco. 

Mijksenaar zal uit de doeken doen hoe hij probeert een standaardisering van de bewegwijzering op luchthavens te realiseren zonder dat dit tot exact dezelfde systemen leidt. 

Hubert-Jan Henket is onder meer bekend als architect van uitbreidingen of nieuwbouw van musea in Haarlem (Teylers), Rotterdam (Boijmans van Beuningen), Leeuwarden (Fries Museum), Arnhem (MMK), Utrecht (Catharijneconvent) en ’s-Hertogenbosch (Museumcomplex). Sinds 1996 is hij supervisor van Schiphol. Dat betekent dat hij samen met de directie en de betrokken architecten en ontwerpers de oorspronkelijke uitgangspunten bewaakt. Hiertoe behoren onder meer het primaat van de reiziger boven de consument, de stedenbouwkundige en architectonische samenhang van de luchthaven en afstemming van de opdrachtverstrekking aan kunstenaars en ontwerpers.

Henket zal ingaan op de spanning die zich in toenemende mate tussen de belangen van de passagier en de luchthaven opbouwt en de manier waarop die het hoofd geboden wordt 

Boekpresentatie

Op deze avond zal Nel Verschuuren het eerste exemplaar van de publicatie Flow over haar werk uit handen van Ad Rutten (Executive Vice President & Chief Operations Officer van Schiphol) in ontvangst nemen. Nel Verschuuren werkte met Kho Liang Ie samen aan de totstandkoming van het interieur van Schiphol. Vanaf de vroege dood van Kho in 1975 leidt zij Kho Liang Ie Associates. Het bureau is tot nu toe bij de luchthaven betrokken gebleven. Een ander bekend project is de inrichting van het hoofdkantoor van Interpolis te Tilburg, waarbij Verschuuren een keur aan bekende Nederlandse ontwerpers betrok.