GLOBAL COLLABORATIONS

Begin dit jaar startte het Stedelijk Museum met het project Global Collaborations: een drie jaar durend programma met tentoonstellingen, collectiepresentaties, lezingen, symposia, speciale Blikopeners, publicaties en een online platform hier in de Journal van het Stedelijk Museum. Met Global Collaborations richt het Stedelijk Museum haar blik op ontwikkelingen in de beeldende kunst wereldwijd, met een speciale focus op opkomende regio’s als Afrika, het Midden-Oosten en Zuidoost-Azië.

Een breder perspectief

Het Stedelijk Museum staat niet alleen in haar ambitie om meer aandacht te besteden aan kunst uit ‘andere’ delen van de wereld. Zo lanceerde het Guggenheim Museum in New York in het voorjaar van 2012 haar ambitieuze UBS MAP Global Art Initiative; een meerjarig project met als doel een netwerk van kunst, kunstenaars en curatoren in andere delen van de wereld in kaart te brengen en te ondersteunen. Ook hier is het verbreden van het traditionele, Westers georiënteerde perspectief op kunst en de kunstgeschiedenis een belangrijke motivatie. In samenwerking met curatoren uit respectievelijk Zuid en Zuidoost Azië, Latijns America en het Midden-Oosten en Noord Afrika organiseert het Guggenheim Museum reizende tentoonstellingen en een uitgebreid educatief programma waarin kunst en cultuur uit deze regio’s bij een breed publiek onder de aandacht worden gebracht. Ook zullen werken uit de tentoonstelling worden aangekocht voor de collectie.

Dichter bij huis, in Londen, ontwikkelt Tate Modern soortgelijke programma’s waarmee meer ruimte wordt gemaakt voor niet-Westerse kunst. In het door het SMBA georganiseerde symposium What is a Postcolonial Exhibition? lichtte directeur Chris Dercon de missie van het museum toe: In ons aankoopbeleid werken wij met zogenaamde adviescommissies die grondig research doen naar de lokale kunstscène en de lokale context. Daarnaast nodigt Tate regelmatig lokale kunstinstellingen en initiatieven uit om in Londen tentoonstellingen te maken, waarmee het een serieuze poging doet om de oude disbalans tussen Westerse en niet-Westerse kunstinstituten te doorbreken.

Beide voorbeelden – die overigens slechts een kleine greep vormen uit een brede selectie van tentoonstellingen, symposia en publicaties die getuigen van een global turn in de kunstwereld – onderstrepen het belang van een nieuw, meer gelijkwaardig evenwicht tussen Westerse kunst-instellingen en hun omgang met niet-westers kunst.

Om kritisch onderzoek te doen naar de relaties tussen globalisering, hedendaagse kunst en de kunstwereld, startte  het ZKM –Centrum voor Kunst en Media in Karlsruhe, het project Global Art and the Museum. Via verschillende activiteiten onderzoekt het GAM project onder meer hoe een ‘grenzen-loos’ begrip van kunst inspireert tot nieuwe museumpraktijken in het Westen, wat de impact is van een groeiende en verschuivende kunstmarkt, en hoe musea omgaan met de diversiteit van hun publiek.

Global Collaborations

Sinds de jaren ’70 tonen Westerse musea regelmatig kunst en kunstenaars uit andere delen van de wereld. Ook het Stedelijk. Kunst wordt niet langer als een exclusief Westerse aangelegenheid beschouwd. Toch laat het globale kunst perspectief dat blijkbaar moeiteloos door de kunstwereld en de kunstmarkt is omarmt, zich nog niet zo makkelijk integreren in het DNA van de kunstmusea, de collecties. Vaak vanwege simpele argumenten als, ‘dit past niet in onze col

De zoektocht naar nieuwe perspectieven en nieuwe modellen ligt ook aan de basis van Global Collaborations. Het vraagt om een herpositionering van de eigen collectie en geschiedenis, met de erkenning dat er buiten het westerse kunstcanon een pluriformiteit bestaat aan kunst-ontwikkelingen en geschiedenissen.

Global Collaborations, de titel zegt het al, is gebaseerd op samenwerking en uitwisseling, zowel met individuen als met kunstinstellingen, in verschillende delen van de wereld. De eerste, intensieve samenwerking is met KUNCI in Yogyakarta, Indonesië, met als thema Made in Commons. Deze samenwerking resulteert onder meer in twee tentoonstellingen, een hier in Amsterdam, en een in Yogyakarta, een symposium en een uitgebreide publicatie met essays en kunstenaarsbijdragen in drie talen.

Global Collaborations is een project-in-ontwikkeling dat zich in de komende drie jaar ontvouwt en zich gaandeweg zal manifesteren in het programma van het Stedelijk Museum en het SMBA. Om iedereen te informeren over de voortgang van de samenwerkingsprojecten, achtergronden bij de tentoonstellingen en kunstenaars, en het onderzoek dat in het Stedelijk rondom dit onderwerp wordt gedaan, zullen wij op deze plek, in de Global Collaborations Journal, doorlopend aandacht besteden aan het project. Een klein team van auteurs uit binnen- en buitenland zal regelmatig achtergrondinformatie, interviews, essays, boekrecensies en reportages over activiteiten uit het programma publiceren. Zo ontstaat er gaandeweg een groeiende en rijke verzameling in tekst en beeld.