rehab: ben laloua / didier pascal
Tentoonstelling — 20 jan t/m 10 mrt 2008
Ook met werk van Meiro Koizumi en Christian Jankowski. Opening: Zaterdag 19 januari, 17-19 uur, Stedelijk Museum Bureau Amsterdam, Rozenstraat 59.
REHAB is een project over een recent mediafenomeen. Steeds meer reclames, commercials, reportages, televisieprogramma’s en zelfs dagelijkse nieuwsitems zijn puur amusement geworden. Hun onderlinge grenzen en hun banden met de werkelijkheid vervagen; ze worden steeds autonomer.
Het sterkst komt dit naar voren in de wereldwijde aandacht voor ‘celebs’ als Paris Hilton, Britney Spears en Pete Doherty. Personen die we associëren met moderne leegte en escapisme. Toch sieren ze vrijwel dagelijks de cover van een of ander tijdschrift of tabloid en ook de serieuzere media kunnen niet meer om hen heen. Hebben we hier slechts te maken met een strategie van de alomtegenwoordige media-industrie of valt er juist ook een zekere levensles te putten?
REHAB bestaat uit objecten, een boek, een wandschildering en een affichecampagne van grafisch ontwerpduo Ben Laloua / Didier Pascal. Daarnaast is er werk te zien van Christian Jankowski en Meiro Koizumi.
Fotograaf Nick Ût, die in juni 2007 een huilende Paris Hilton vastlegde toen zij juist op weg ging naar de gevangenis, maakte precies 35 jaar eerder de bekende foto van het Vietnamese meisje dat naakt wegvlucht voor een napalmaanval. Het enige wat de foto’s gemeen hebben is een huilende vrouw. Verder lijkt er geen groter contrast denkbaar. De foto uit 1972 is hét beeld geworden van de Amerikaanse afgang in Vietnam, terwijl het mug shot van Paris enkel een peilloze leegte weergalmt. Die foto lijkt slechts één nogal futiele boodschap uit te dragen: Paris gaat in Rehab. En Paris is niet eens de enige. Britney gaat ongeveer elke maand in Rehab en nu is warempel de onverbeterlijke Pete als herboren verschenen.
De even spraakmakende als vluchtige verhalen over Britney, Paris, Pete en hun lotgenoten fascineren. Ze worden over de hele wereld gepubliceerd en verschijnen zelfs in de serieuze pers. Tegelijkertijd geven ze te denken over de macht en invloed van de massamedia vandaag de dag. Hun voortdurende agressieve zoektocht naar nieuwe iconen met kersverse roddels begint een eigen leven te leiden en heeft niets meer te maken met de realiteit. Hoezeer zijn de media veranderd sinds de tijd dat Ût zijn Vietnam-reportage maakte om een reden die er echt toe deed? Zijn de media zo langzamerhand niet toe aan hun eigen Rehab?
Met hun achtergrond in de grafische vormgeving en ervaring met communicatie sturen Ben Laloua / Didier Pascal met REHAB de media zelf in afzondering om van hun neiging tot zelfexhibitionisme af te kicken. In eerste instantie met een affichecampagne. Daarin worden reclame en andere mediale trivialiteiten in geabstraheerde constellaties teruggegeven aan de publieke ruimte. Ze dringen geen reclame op, ze zijn niet economisch gemotiveerd: ze verwijzen naar niets anders dan zichzelf en naar de ons omringende massamedia, bijvoorbeeld naar de Britse Celebrity Big Brother, naar het ontspanningsmoment van de Sudoku, naar een advertentie voor Hong Kong Cable TV, naar een foto van orkaanramp Katrina.
In de tentoonstellingsruimte van SMBA zijn ‘soft-media’ te zien, waarin reclamebeelden zijn verwerkt tot zachte en beschermende textiele objecten. Ze vormen een zacht commentaar op de zelf-referentiële beelden uit de massamedia en de tamelijk agressieve marketingstrategie daarachter.
REHAB toont ook werk van andere kunstenaars. Christian Jankowski maakte het 34-delige fotowerk Schamkasten begin jaren ’90, lang voor de emotietelevisie zijn toetrede had gedaan. Voorbijgangers houden in een straatetalage een bord omhoog met zinnen als “Ik schaam me voor mijn egoïsme” of “Ik schaam me omdat ik zo veel soaps kijk”. In het huidige Rehab-tijdperk is zulk schaamteloos vertoon van persoonlijke schaamte – en de bijbehorende publieke boetedoening – de kern waar alles om draait.
De korte videofilm Human Opera XXX uit 2007 van Meiro Koizumi laat juist zien hoezeer de mediale entourage van invloed is op de als ‘authentiek’ ervaren emotietelevisie. In de film zien we hoe een man, die voor de camera een aangrijpend verhaal uit zijn leven vertelt, door de cameraman letterlijk wordt ingepakt.
Bij de opening van de tentoonstelling verschijnt het boek REHAB van Ben Laloua / Didier Pascal. Het bestaat uit nabeelden van recente Rehab-verhalen uit diverse media en de daarbij gepubliceerde headlines.
Vormgeving: Mevis & Van Deursen, Amsterdam.
Korte inleidingen door Stine Jensen en Jelle Bouwhuis (EN/NL).
Omvang: 72 pagina’s / Verkoopprijs: € 25, -
Uitgever: Stedelijk Museum Bureau Stedelijk Museum Bureau Amsterdam / episode publishers, Rotterdam
www.episode-publishers.nl
Bij de tentoonstelling in Stedelijk Museum Bureau Amsterdam verschijnt tevens SMBA Nieuwsbrief nr. 102 (EN/NL) met een introductie door curator Jelle Bouwhuis.
De REHAB-affichecampagne vindt plaats in weeknummers 3, 4 en 5, dus gedurende drie weken, in 100 verlichte MUPI-zuilen verspreid over Amsterdam. Elke week is een ander affiche te zien.
