Post/No/Bills #2
Now You See Me Moria
Tentoonstelling — 23 okt 2021 t/m 6 mrt 2022
In Post/No/Bills laat het Stedelijk steeds actuele grafische vormgeving zien. Voor deze tweede editie geeft het Stedelijk het podium aan het collectief Now You See Me Moria. Te zien zijn foto’s gemaakt door bewoners van vluchtelingenkamp Moria, en de activistische posters die grafisch vormgevers vervolgens op basis van de foto’s hebben gemaakt.
Now You See Me Moria is geïnitieerd door de in Nederland wonende en werkende Spaanse beeldredacteur Noemí. Haar vielen de foto’s op van Amir, een jonge Afghaanse vluchteling en fotograaf die al een jaar in het vluchtelingenkamp woonde. Noemí stelde hem voor de foto’s een groot podium te geven om aandacht te vragen voor de onmenselijke situatie in Moria. Nog vier fotografen sloten zich aan: Ali en Mustafa uit Afghanistan, Qutaeba uit Syrië en Reza uit Iran. Het account @now_you_see_me_moria heeft inmiddels 37.000 volgers en trekt de aandacht van internationale media en organisaties. Later sloten zich nog meer bewoners aan die hun omstandigheden fotograferen.
Zij brengen hun dagelijkse leven in het kamp in beeld; op de foto’s zijn bewoners aan het voetballen, koken, afwassen en dansen, maar de slechte condities in het kamp zijn zichtbaar en onontkoombaar. Ook al zijn de foto’s niet altijd esthetisch of perfect gekaderd, hun kracht zit in de authenticiteit en puurheid ervan en soms geven ze een beeld van onverwachte schoonheid.
OPEN CALL VOOR POSTERS
Het collectief deed in 2021 een oproep aan grafisch ontwerpers, professioneel en autodidact, om posters te maken op basis van de foto's, waar 446 ontwerpers gehoor aan gaven. De posters konden gedownload en geprint worden en waren op Valentijnsdag 14 februari 2021 op talloze plaatsen in Europa zichtbaar op ramen en muren. De campagne verbeeldde de woede en onmacht en was een aanklacht tegen het falende Europese vluchtelingenbeleid. De foto’s en posters geven een nieuwe kijk op de werkelijkheid; afgezien van de brand in september vorig jaar, komen er nauwelijks beelden van het kamp naar buiten.
PRINT EEN POSTER
Noemí: "Met de huidige situatie in Afghanistan en de druk op vluchtelingenkampen is een humane oplossing voor kamp Moria des te urgenter. Bezoekers krijgen in de tentoonstelling de mogelijkheid om kosteloos een poster te printen. Het staat eenieder vervolgens vrij om zelf aandacht te vragen voor deze humanitaire crisis."
POST/NO/BILLS
Thomas Castro, conservator grafische vormgeving: "Het Stedelijk heeft een lange traditie met grafisch ontwerp en fotografie, en een belangrijke internationale collectie op die gebieden. In Post/No/Bills wil ik op een centrale plek in het museum, rond de historische trap, steeds actuele grafische vormgeving laten zien, die inspeelt op wat nu speelt in het vakgebied en de maatschappij. In dit geval wilde ik de bewoners van Moria agency geven om hun omstandigheden te tonen. Het is bijzonder wat de open call teweeg heeft gebracht: allerlei mensen voelden de noodzaak om te reageren, van de professional tot de veertienjarige leek achter zijn pc. De posters laten de kracht zien van de grafische vorm, om met taal en beeld een boodschap over te dragen."
ACTIEBOEK
In samenwerking met Paradox, Raoul Gottschling en Christian Knöpfel ontwikkelde Now You See Me Moria een ‘actieboek’ dat fungeert als een kant-en-klaar protestobject. Het bevat o.a. 446 posters, 15 foto’s, het Now You See Me Moria-manifest en statements van Amir, Qutaeba, Ali, Mustafa en Noemí.
50 euro, verkrijgbaar in de museumwinkel en hier te bestellen.
OVER MORIA
Moria op het Griekse eiland Lesbos was bedoeld om 3.000 mensen te huisvesten. In de zomer van 2020 waren dat er 20.000. Na een grote brand moesten ongeveer 7.000 mensen naar een nieuw kamp, Kara Tepe, beter bekend als Moria 2. Daar zijn de omstandigheden dramatisch verslechterd: mensenrechten worden dagelijks geschonden, journalisten en fotografen mogen het nieuwe kamp niet betreden, hulpverleners mogen geen foto's maken. De zichtbaarheid van het kamp in de internationale media is daarmee tot bijna nul teruggebracht.
VEILIGHEID
Veel foto’s zijn clandestien met een mobieltje genomen en de vluchtelingen komen vanwege hun veiligheid niet herkenbaar in beeld. Ook de achternamen van de fotografen en anderen worden niet vermeld. Alle betrokkenen aan dit project werken op vrijwillige basis mee. Het is een internationaal groeiende (burger)beweging – waar steeds meer maatschappelijke organisaties zich bij aansluiten om de omstandigheden in Moria aan het licht te brengen en te agenderen op de politieke agenda. Met als doel de onmiddellijke evacuatie van de kampen en wijziging van het Europese migratiebeleid.
Now You See Me Moria was eerder, in andere vormen, te zien in het Nederlands Fotomuseum, Rotterdam en Foam, Amsterdam. Ook elders in Europa vinden presentaties plaats, waaronder in Antwerpen, Brussel, München, Wenen, Barcelona, Madrid en Getxo (Spanje) en in Viseu (Portugal) – afgelopen zomer wel op 23 plekken tegelijk.