De Best Verzorgde Boeken 2020
Tentoonstelling — 25 sep t/m 31 okt 2021
In samenwerking met de Stichting De Best Verzorgde Boeken presenteert het Stedelijk Museum de mooiste boeken van 2020. In deze tentoonstelling worden 33 boeken getoond die zijn beoordeeld door een vakjury op de combinatie van ontwerp, druk- en bindtechniek en opdrachtgeverschap. Naast de 33 boeken die de jury verkoos, zijn er dit jaar nog twee primeurs: voor het eerst zijn er ook boeken te zien die de studentenjury selecteerde, en voegt het Stedelijk boeken toe die juist dankzij de lockdowns werden gerealiseerd.
*Gedurende de looptijd van de tentoonstelling Kirchner en Nolde. Expressionisme. Kolonialisme (t/m 5 dec 2021) geldt een eenmalige toeslag.
Het boek in tijden van corona
Er werden voor deze editie opvallend veel corona-gerelateerde boeken ingestuurd. Soms doordat van de nood een deugd was gemaakt, bijvoorbeeld een boek als vervanging van een opera die niet doorging (Waiting for the Sibyl van William Kentridge, uitgave Koenig Books, ontwerp Oliver Barstow) of als uitweg voor creativiteit die soms geen andere kant meer op kon, zoals Quarantine uitzicht van Noortje Haegens, (uitgave Komma, ontwerp Michelle Sipers) en Corona Drawings van Iris Bouwmeester (uitgave Atelier Bouwmeester, ontwerp Studio Pepijn Zwart).
Ook kregen tentoonstellingscatalogi vanwege de lockdowns van musea een grotere rol omdat het soms de enige manier was om de tentoonstelling te bekijken. Voorbeelden hiervan zijn Victor Sonna: 152(uitgave Van Abbemuseum, ontwerp Bardhi Haliti) en You Know I am Not There, waarin Danielle Lemaire onderzoek doet naar en tekeningen maakt van Nick Drake, uitgegeven door The Eriskay Connection.
De jury constateert een voorkeur voor het speelse gebruik van fluorescerende inkten, drukgangen in zilver en/of wit op zwart of donker papier, druk op snee en buigzame boeken.
Fotoboeken
Wat ook opvalt dit jaar is de hoeveelheid fotoboeken, die je met de reisbeperkingen toch het gevoel geven dat je op de plek zelf bent. Zo brengt Invisible je naar hypnotiserende onderwaterlandschappen van Nicolas Floc’h, en brengen de foto’s van Ari Marcopoulus in Conrad McRae Youth League Tournament je naar een speelveldje in Brooklyn (beide ontworpen door Roger Willems, Roma Publications). Het boek van Marcopoulus won in de internationale jurering Schönste Bücher aus aller Welt 2020 de Zilveren Medaille.
In het fotoverslag Touki – Voyage à Dakarreis je met Judith Quax en haar toen vierjarige Nederlands-Senegalese zoon Noah mee in een oude Mercedes dwars door de Sahara naar Dakar in Senegal, in een boek uitgegeven door Lecturis, met een vormgeving door PutGootink die de rauwheid van de tocht benadert.
Een voorbeeld van een andere tendens die de jury signaleerde, namelijk van een terugkeer van houthoudende soorten papier en veel covers met textuur.
NIEUWE TALENTVOLLE GENERATIE
Goed zichtbaar is een opkomende, relatief jonge en getalenteerde generatie internationale grafisch ontwerpers, de meesten opgeleid in Nederland, zoals Lu Liang, Rudy Guedj, Marius Schwarz, Sam Reith, Dongyoung Lee, Jan-Pieter Karper en Bardhi Haliti. Zij verruimen het boekenvak, zowel in de innovatie als in culturele diversiteit van het ontwerpen, en vormen daarmee een spiegel van maatschappelijke en culturele ontwikkelingen.
BOEKEN IN QUARANTAINE
Het viel Thomas Castro, conservator grafische vormgeving bij het Stedelijk, op dat er ook boeken zijn gerealiseerd juist dankzij de coronacrisis: “We hebben speciale aandacht voor een interessante selectie van ingezonden ‘covid’-boeken: ontwerpen die draaien om het coronavirus dan wel zijn ontstaan door de extra tijd ten gevolge van de pandemie. Deze boeken roepen andere ontwerpen in herinnering die in moeilijker tijden tot stand zijn gekomen, zoals Experimenta Typografica van Willem Sandberg, de serie boekjes die maakte hij tijdens zijn onderduikperiode in de Tweede Wereldoorlog. Hoewel Sandberg op de vlucht voor de nazi’s zich in een heel andere en ergere situatie bevond dan wij tijdens de lockdowns, getuigen beide boekenreeksen van de vindingrijkheid van hun ontwerpers, die troost vonden in het maken van boeken.”
OVER DE BEST VERZORGDE BOEKEN
De Best Verzorgde Boeken heeft een lange traditie in het Stedelijk. In 1932 werd de eerste editie gepresenteerd, waarna de tentoonstelling (met enkele onderbrekingen) jaarlijks te zien is. Het is de oudste jaarlijkse uitverkiezing door een vakjury van De Best Verzorgde Boeken in Europa.
De jury voor de editie van 2020 bestaat uit Carine van Wijk (directrice Gottmer Uitgevers Groep), Michaël Snitker (grafisch ontwerper), Martijn Kicken (adviseur Drukkerij Tielen), Yolanda Huntelaar (grafisch ontwerpster) en Thomas Castro (conservator Stedelijk Museum Amsterdam).
De studentenjury bestond uit Doğa Deniz Gönüllü (ArtEZ), Esmée Jakubowski (HKU), Juliette Lepineau (Gerrit Rietveld Academy), Lulu van Dijck (KABK) en Nina Schouten (Werkplaats Typografie).
Ontwerp inrichting tentoonstelling: Paul Kuipers. De meeste boeken zijn verkrijgbaar in de museumwinkel, evenals de catalogi die speciaal voor deze tentoonstelling worden uitgegeven (vormgeving catalogus vakjury: Tessa van der Waals; catalogus studentenjury: Doğa Deniz Gönüllü en Maryse Poels (ArtEZ).
De Best Verzorgde Boeken is mede mogelijk gemaakt door ASF, Pictoright Amsterdam, papierleverancier Igepa Nederland, Tiel en L. van Heek Textiles.
BNO is al jarenlang partner.