Stedelijk verwerft werk van Ana Lupas
Met steun van het Mondriaan Fonds
Nieuws — 25 okt 2022
Het Stedelijk Museum Amsterdam verwerft met steun van het Mondriaan Fonds Coats to Borrow (1989) van Ana Lupas. Het brengt een aantal belangrijke thema’s bijeen die haar werk karakteriseren zoals ‘identiteit’, ‘performativiteit’ en ‘netwerk’. Daarnaast is het ook een bijzonder werk binnen de cultuurhistorische context van Europa, omdat het de periode rond de val van de Muur markeert. Lupas maakte de installatie in Roemenië̈ in 1989, het laatste jaar van het communistische regime van Nicolae Ceaușescu. Het werk is, zoals Ana Lupas zelf zegt, een “act of resistance”.
De installatie bestaat uit zes door de kunstenaar handgemaakte jassen, die hangen en liggen op oranje geschilderde metalen meubelstukken, zoals een garderoberek op wieltjes, een bed en een spiegel. Lupas maakte de zes jassen uit oude kledingstukken en textiel en bracht ze in circulatie binnen haar kennissenkring. De jassen werden ook doorgegeven van vrienden op vrienden in verschillende Roemeense steden en iedereen werd gevraagd diens naam te schrijven of naaien op een etiket aan de binnenkant van de jas. Het geheel van de kledingstukken met namen (die aan de buitenkant niet zichtbaar zijn) is het resultaat van de sociale relaties van een groep makers die door de communistische repressie niet in het openbaar in verzet konden komen. “The work is a sort of conspiracy”, zegt de kunstenaar hierover.
Ana Lupas begon in januari 1989 met het maken van Coats to Borrow. Op dat moment had zij de intentie dat de jassen net zo lang zouden blijven circuleren als dat het regime van Ceauᶊescu aan de macht was. Zij kon toen niet vermoeden dat de communistische dictatuur al voor het eind van dat jaar ten val zou komen. Daarom hebben sommige jassen veel labels, en andere alleen een etiket met de naam van de kunstenaar, die alle jassen ook zelf heeft gedragen. Deze vorm van ‘performatieve sculptuur’ - een installatie waarbij het handelen van een groep mensen, een collectief, centraal staat - is kenmerkend voor het oeuvre van Ana Lupas.
Over de kunstenaar
Ana Lupas (geboren in Cluj-Napoca, Roemenië 1940; woont en werkt in Cluj-Napoca) is een van de meest vooraanstaande kunstenaars uit (voormalig) Oost-Europa. In Nederland is ze echter nog niet erg bekend bij het grote publiek. In de jaren zestig begon zij met het maken van textielwerken, happenings en monumentale installaties, die aansloten bij de land art en post-minimal art van die tijd. Lupas had grote invloed op een jonge generatie kunstenaars in Roemenië in de jaren 1970 en 1980, onder meer door de tentoonstellingen die zij organiseerde met het avant-garde collectief dat zij opzette, Atelier 35. De laatste jaren is er internationaal erkenning gekomen voor haar bijdrage aan de hedendaagse kunst en is haar werk aangekocht door musea als Tate Modern, Centre Pompidou, Museion Bolzano, Kunstmuseum Liechtenstein, Erste Foundation Wenen en door internationale privéverzamelaars.
Te zien
De installatie is flexibel en kan op verschillende manieren worden opgesteld. Coats to Borrow zal een centrale plaatst innemen in de retrospectieve tentoonstelling van het werk van Ana Lupas die het Stedelijk momenteel voorbereidt en in 2024 te zien zal zijn. De tentoonstelling zal daarna doorreizen naar het Kunstmuseum Liechtenstein, Vaduz.
Na dit retrospectief zal de installatie deel uit gaan maken van de collectieopstelling 1950-1980 getiteld Everyday, Someday and other Stories. Het werk sluit aan bij de verhaallijnen in deze presentatie, namelijk het belang van het alledaagse, het uitzien naar een betere toekomst, sociaal engagement, en het vertellen van andere verhalen, vanuit een vrouwelijk perspectief.
Coats to Borrow (1989) van Ana Lupas is verworven met de genereuze steun van de Vriendenloterij, het Mondriaan Fonds, het Tijl Aankoopfonds en de begunstigers van het Stedelijk Museum Fonds.
