Stedelijk krijgt schenking en bruikleen Marlene Dumas

Het Stedelijk is de gelukkige ontvanger van een schenking van een bijzonder werk van Marlene Dumas: het portret dat zij in 2020 van de schrijver Hafid Bouazza schilderde. De kunstenaar heeft het samen met haar galerie Zeno X aan het Stedelijk geschonken ter nagedachtenis aan de schrijver, die een jaar geleden, op 29 april 2021, overleed. Marlene Dumas en Hafid Bouazza werkten in 2015-2016 samen, toen Bouazza het verhalende gedicht Venus en Adonis van William Shakespeare naar het Nederlands vertaalde en Dumas vroeg illustraties hierbij te maken. De Hartwig Art Foundation heeft een deel van deze tekeningenserie aangekocht en geschonken aan de Nederlandse Staat, die het op haar beurt op verzoek van de kunstenaar en de Foundation in langdurig bruikleen geeft aan het Stedelijk Museum.

BOUAZZA EN DUMAS
Hafid Bouazza kwam op zijn zevende vanuit Marokko naar Nederland waar hij zich, na zijn studie Arabische taal-en letterkunde, ontwikkelde tot een vooraanstaand schrijver, vertaler en essayist, en tot een vrijdenker en islamcriticus. Hij schreef in een stijl die wordt omschreven als virtuoos en lyrisch. Voor zijn debuut De voeten van Abdullah ontving hij in 1996 de E. du Perronprijs, zijn roman Paravion werd beloond met de Gouden Uil en genomineerd voor de AKO Literatuurprijs.

Marlene Dumas kwam na het behalen van haar BA in Fine Art in 1976 vanuit Zuid-Afrika naar Nederland en vervolgde haar studie op Ateliers ’63. Zij groeide uit tot een van de meest invloedrijke kunstenaars, die de schilderkunst nieuwe inhoud geeft, in een tijd die wordt gedomineerd door een alom aanwezige beeldcultuur. Haar intense, emotioneel geladen schilderijen en tekeningen gaan over existentiële onderwerpen en refereren vaak aan kunsthistorische motieven en actuele politieke thema’s. Haar werd in 2012 de Johannes Vermeerprijs toegekend.

Dumas en Bouazza raakten bevriend en na hun samenwerking voor de Shakespeare-vertaling werkten zij, tot aan Bouazza’s overlijden, opnieuw samen voor de vertaling en illustratie van de prozagedichten Le Spleen de Paris van Charles Baudelaire. Dit boek zal eind mei bij uitgeverij Querido verschijnen onder de titel Parijse walging.

VENUS EN ADONIS
Shakespeare’s lange gedicht uit 1593 over Venus en Adonis is een tijdloos verhaal over liefde, jeugd en afwijzing. Venus, de Romeinse godin van de liefde, raakt verliefd op de jonge maar sterflijke Adonis en probeert hem voor zich te winnen. Adonis wijst haar echter af en komt de volgende dag ondanks goddelijke bescherming tijdens de jacht om het leven, Venus achterlatend in rouw. In de serie tekeningen die Marlene Dumas bij het verhaal maakte, zijn verschillende scenes te herkennen, zoals die waarin Venus over de gewonde Adonis heen knielt en een purperen bloem uit zijn bloed doet ontstaan. Het was Bouazza ambitie om Shakespeare’s gedicht om te zetten in een Nederlands dat voor iedereen te begrijpen valt. Dumas voegde daar een expressieve beeldtaal aan toe die de passie, erotiek en soms ook het geweld van het mythologische verhaal verbeeldt.
Het langdurige bruikleen aan het Stedelijk betreft de 15-delige serie Venus & Adonis II. Venus & Adonis I, bestaande uit 18 tekeningen, bevindt zich in het Glenstone Museum in Potomac, Maryland, Verenigde Staten.

Marlene Dumas: “Het geschilderde portret van Hafid Bouazza ontstond door mijn samenwerking met hem aan de prozagedichten van Le Spleen de Paris van Baudelaire. Tijdens het ontstaan van de Venus & Adonis-tekeningen (2015-16) werden mijn tekeningen van Adonis al gedeeltelijk gevormd door beelden van Hafid toen hij jonger was. In dit geschilderde, spleenachtige portret is Hafid ouder en meer ingetogen en melancholisch. Ik ben hem zeer dankbaar als inspiratiebron voor werken die in de afgelopen jaren zonder hem anders nooit tot leven waren gekomen. Hij hield zoveel van Amsterdam, was er zo deel van, en was zo’n belangrijke schrijver en persoon, dat ik vond dat zijn beeltenis in het Stedelijk Museum thuishoort. Hij zou vooral iets heel grappigs hebben gezegd over mijn eerbetuiging, als hij die nu had gehoord.”

Rein Wolfs, directeur Stedelijk Museum Amsterdam: “We zijn ontroerd door dit gebaar van Marlene – er spreekt een grote vriendschap uit naar Hafid Bouazza, en naar het Stedelijk. We zijn zeer gelukkig met deze schenking en bruikleen. Het Stedelijk volgt Marlene Dumas al sinds zij naar Nederland kwam, vanaf 1978 is haar werk hier getoond en we hebben inmiddels negen schilderijen en ruim dertig prenten en tekeningen in de collectie, een belangrijke groep. Ook de vijftien tekeningen zijn een zeer waardevolle aanvulling in relatie tot dit geschilderde portret. Bovendien sluit de thematiek van verleiding en afwijzing goed aan bij onder meer de twee monumentale ‘Magdalena’-schilderijen in de collectie. We hebben het portret van Hafid Bouazza en de tekeningen direct uitgeleend voor het grote overzicht van Marlene Dumas in Palazzo Grassi in Venetië. Daar zijn ze de rest van het jaar te zien. Wij kijken ernaar uit om deze werken volgend jaar in het Stedelijk te tonen als onderdeel van onze nieuwe collectieopstelling 'Tomorrow Is a Different Day'.”