Sedje Hémon. Imran Mir. Abdias Nascimento
Abstracting Parables
Nieuws — 10 mrt 2022
| 1 juli t/m 16 oktober 2022
Sedje Hémon. Imran Mir. Abdias Nascimento. Abstracting Parables gepresenteerd door sonsbeek20→24, de internationale Arnhemse kunstmanifestatie en Stedelijk Museum Amsterdam brengen drie artistieke posities samen, die van: Nederlands-Joodse schilder en componist Sedje Hémon (1923-2011), Afro-Braziliaans schilder, dichter, essayist, toneelschrijver en politicus Abdias Nascimento (1914-2011) en de Pakistaanse kunstenaar en ontwerper Imran Mir (1950-2014). Abstracting Parables is opgevat als een tentoonstelling van drie hoofdstukken die de veelzijdige oeuvres van de kunstenaars in verschillende geografische gebieden en geschiedenissen belicht, als parabels die vormen en ideeën uitrekken en dragers worden van esthetische, sociaal-politieke, spirituele, wetenschappelijke, historisch-economische verhalen. De tentoonstelling laat zien hoe Abdias Nascimento, Imran Mir en Sedje Hémon door de wateren van de abstractie navigeerden, de luiken van het modernisme en minimalisme openden en bevrijdden uit de stevige greep van de westerse uitvindingsmythe, en het idee van conceptualisme plaatsten binnen andere en bredere geografische gebieden, geschiedenissen en culturen. Door deze posities – verankerd in verschillende culturen, geschiedenissen en kunstuitingen en ingebakken in het modernisme, abstractie en minimalisme – in het Stedelijk te presenteren, werpt de instelling zelf een kritische blik op de blinde vlekken in de collectie en erkent ze meerdere onvertelde of tot zwijgen gebrachte verhalen. Het curatorenteam van sonsbeek20→24 benadert deze tentoonstelling als een vertaalwerk. Met vertalen, in de letterlijke betekenis van 'op een ander overdragen', richten de curatoren zich op het overbrengen van kunst en ervaringen naar de muren van de instelling. Het zijn de eerste solotentoonstellingen van Mir en Nascimento in Europa worden en de eerste grootschalige tentoonstelling van Sedje Hémon in Nederland in decennia. |
SEDJE HÉMON. EMOTIE VAN GEEST “De logische verklaring is de relatie tussen schilderkunst en muziek, die beide in mij en mijn werk als spiritueel intermediair leven”, aldus Sedje Hémon. Decennialang liep Sedje Hémon lichtjaren vooruit op de manier waarop in het Westen het kunstenaarschap werd begrepen. Hémon beschreef haar schilderijen als abstracte muziekcomposities en hun abstracte vormen moesten worden gelezen als partituren in relatie tot verschillende muzikale parameters zoals duur, toonhoogte en timbre, terwijl dit ook combineerde met haar theorie van de 'integratie van de kunsten'. Het was haar poging om de gemeenschappelijke oorsprong en intersectionaliteit van alle kunsten en wetenschappen volledig te maken. De titel van haar triptiek is afgeleid van een gelijknamig schilderij getiteld Émotion des Esprits. En zoals veel van haar werken onthullen, had Hémon een diepgaande band met natuurwetenschappen en epistemologieën, gevormd door haar ervaring als shoah-overlevende en verzetsvrouw. Sedje Hémon blonk uit in het maken van uitsnijdingen, sculpturen en muziekinstrumenten zoals de Hémon Panfluit en methode, maar ook in het uitvinden van medische hulpmiddelen en corrigerende protheses, een methode om musici te helpen van hun klachten af te komen. Zij debuteerde in 1955 als schilder in Parijs op de de Salon des Réalités Nouvelles en op de tentoonstelling Comparaisons in het Musée d'Art Moderne de la Ville de Paris. Sindsdien zijn haar werken uitgevoerd door Europese orkesten onder andere het Athens Symphony Orchestra. Haar werk werd geëxposeerd op Europese tentoonstellingen zoals in 2017 op documenta 14 in Athene en Kassel.
IMRAN MIR. EEN WERELD DIE NIET VOLLEDIG REFLECTIEF MAAR CONTEMPLATIEF IS In het werk van Imran Mir is de contemplatieve aard van belang, evenals de manier waarop het voortbouwt op wiskunde in het algemeen en meetkunde in het bijzonder, en hoe het inzicht geeft in natuurkunde en geluid. De titel van de tentoonstelling van Imran Mir komt voort uit een essay Beyond the Narcissism of the Self van kunstenaar en criticus Rasheed Araeen, waarin hij schrijft: "Het lijkt erop dat Imran Mir dit spiegelbeeld de rug toekeert in een poging een wereld te creëren die niet geheel reflectief is maar contemplatief, zodat wat eruit voortkomt de aardse behoeften van het lichaam en zijn picturale representatie overstijgt.” Imran Mir, geboren in Karachi in 1950, was bekend om zijn schilderijen en sculpturen en ontwerper van advertenties. Hij studeerde in 1971 af aan het Central Institute of Arts and Crafts Karachi en behaalde in 1976 zijn master in communicatieontwerp aan het Ontario College of Art and Design, Toronto. Hij keerde in 1978 terug naar Pakistan, waar hij de normen in de kunst uitdaagde, en tegelijkertijd bekroond werd voor zijn oeuvre van meer dan 5000 logo’s en advertenties. Hij was een van de oprichters van de Indus Valley School of Art and Architecture. Deze solotentoonstelling in het Stedelijk is de eerste grote tentoonstelling van Imran Mir in Nederland en Europa, en wordt begeleid door een reader over zijn werk.
ABDIAS NASCIMENTO. EEN EVENEMENT VAN LIEFDE ZIJN De presentatie van Abdias Nascimento's werk is gestructureerd in vijf thema’s die door zijn hele oeuvre stroomden: Activisme, Passage, Seksualiteit, Symbolisme/Semiologie en Theogonie. Nascimento's werk tart de categorieën van figuratie en abstractie, aangezien de goden, de mens, de geometrische structuren, de spiritualiteiten en kosmogonieën die hij oproept of verbeeldt, buiten die categorieën bestaan. Met behulp van symbolen, mythen, concepten en aforismen uit het oude Egypte, de Yoruba's of de Ashanti's, kan Nascimento's schilderpraktijk gedurende vier decennia worden gezien als een compendium van esthetische, filosofische en politieke verhandelingen over Blackness en weerstand en weerstand in Blackness.
Abdias Nascimento richtte het Black Experimental Theatre (1944) en het Black Art Museum-project (1950) op in Rio de Janeiro, Brazilië. Hij organiseerde de Nationale Conventie van Braziliaanse Zwarten (1946) en het 1e Congres van Braziliaanse Zwarten (1950). Terwijl hij curator was van het Black Art Museum-project, begon hij zijn eigen creatieve werk te ontwikkelen. In ballingschap van het militaire regime (1968-1982) exposeerde hij op grote schaal in de VS, waar hij als hoogleraar aan de State University van New York werkte. Na zijn terugkeer richtte hij het Afro-Brazilian Studies and Research Institute (IPEAFRO) op, dat het 3e congres van zwarte cultuur in de Amerika’s (1982) organiseerde.
Sedje Hémon. Imran Mir. Abdias Nascimento. Abstracting Parables is samengesteld door Amal Alhaag en Aude Christel Mgba met de steun van Zippora Elders, Krista Jantowski en Stedelijk curator Claire van Els, onder artistieke leiding van Bonaventure Soh Bejeng Ndikung voor sonsbeek20→24 en Rein Wolfs voor het Stedelijk Museum Amsterdam.
De tentoonstelling is gekaderd binnen de vierjaarlijkse sonsbeek20→24 “Force Times Distance: On Labour and Its Sonic Ecologies”, Arnhem, Nederland.
De tentoonstelling is ontwikkeld in samenwerking met de Sedje Hémon Stichting, Afro-Brazilian Studies and Research Institute (IPEAFRO) en de Imran Mir Art Stichting.
De tentoonstelling is een samenwerkingsproject tussen Stedelijk Museum Amsterdam en Stichting Sonsbeek.
Over Sonsbeek
Door het tijdsbestek tot 2024 uit te breiden en een vertragingsproces in gang te zetten, organiseert sonsbeek20→24 een continu publiek en educatief programma gechoreografeerd op verschillende schalen, dat een reeks demonstraties, evenementen, lezingen, workshops, uitvoeringen en luistersessies omvat. sonsbeek20→24 zet zich in voor het aangaan van langdurige relaties tussen kunstenaars en hun praktijken, lokale gemeenschappen en instellingen, evenals verschillende openbare plekken en hun dagelijkse bezoekers.
Het curatorial framework van sonsbeek20→24, gecentreerd rond arbeid en zijn soniciteiten, verbindt een duizendjarige geschiedenis door tijden en geografieën met het huidige moment, door middel van een veelheid aan stemmen, geluiden en vibraties. Het nodigt ons uit om te luisteren naar de geluiden die zijn gedegradeerd tot de ‘randen’ van het ‘hoofd’motief, naar de gefluisterde verhalen, naar de geluiden die door middel van zang en vertellingen worden doorgegeven, en naar belichaamde verhalen. Een editie met de afwezigheid van het dominante beeld en die bijzondere aandacht vestigt op wat anders is geschreven – in zang, spel, uitvoering, dans, zorg, polyfone ritmes en meerdere moederloze tongen waardoor herinneringen, tradities, spiritualiteiten, hele kosmologieën oceanen en woestijnen doorkruisen. Deze editie wil de complexe arbeidsverhoudingen en ongelijkheden blootleggen die laten zien wie (on)gezien is, wie (on)misbaar is, wie ons applaus waard lijkt en wie kruiperig zwijgt. www.sonsbeek20-24.org