Primeur voor Nederland
twee topwerken van Helen Frankenthaler geschonken
Nieuws — 22 sep 2025
Nederland krijgt voor het eerst schilderijen van de Amerikaanse kunstenaar Helen Frankenthaler. Ze geldt als een van de groten van de twintigste eeuw, bekend om haar vernieuwende manier van schilderen met kleur en ruimte. Het Stedelijk Museum Amsterdam ontvangt twee sleutelwerken uit haar oeuvre als schenking van de Helen Frankenthaler Foundation: Beach Scene (1961) en Hommage à H.M. (1971). Met deze schenking draagt de stichting bij aan het vergroten van de internationale bekendheid van deze invloedrijke kunstenaar. Een uitzonderlijke aanwinst, zowel voor het museum als voor de Collectie Nederland. De twee werken zijn vanaf maandag 22 september te zien in het Stedelijk.
Beach Scene is een expressief en monumentaal schilderij uit het begin van de jaren zestig, een periode waarin Frankenthaler brede internationale erkenning kreeg. In dit werk past zij haar kenmerkende ‘soak-stain’ techniek toe, waarbij sterk verdunde verf in een ongeprepareerd doek trekt. Grote kleurvlakken in geel, blauw, rood en zwart vormen een compositie die balanceert tussen abstractie en een figuratieve suggestie van zee en strand. Voor Frankenthaler ging schilderen niet om het uitbeelden van iets concreets, maar om het oproepen van een ervaring.
Tien jaar later ontstond Hommage à H.M., een ingetogen maar eveneens grootschalig werk. De kleurvlakken zijn naar de randen van het doek geduwd en met dunne zwarte lijnen met elkaar verbonden. Ook hier leidt Frankenthalers vloeiende schilderwijze tot een heldere en ritmische compositie. Frankenthaler maakte het werk kort na een reis door Marokko in 1970, waar zij zich liet inspireren door decoratieve patronen in architectuur en textiel. De titel is een eerbetoon aan Henri Matisse, die bijna zestig jaar eerder op vergelijkbare wijze werd geïnspireerd door een reis naar Marokko. Het resultaat is een verstild eerbetoon aan kleur, vorm en licht.
“Deze twee schilderijen zijn een betekenisvolle aanvulling op onze collectie,” zegt Rein Wolfs, directeur van het Stedelijk Museum Amsterdam. “We hebben een sterke vertegenwoordiging van naoorlogse Amerikaanse kunst, maar die bestaat grotendeels uit mannelijke kunstenaars als Rothko, Newman, De Kooning en Motherwell. Het ontbreken van werk van Helen Frankenthaler was voelbaar. Deze schenking past naadloos bij onze ambitie om vrouwelijke kunstenaars, die lang onderbelicht zijn gebleven, meer zichtbaarheid te geven. Werk van deze historische betekenis is vrijwel niet meer te verwerven. We zijn de Helen Frankenthaler Foundation dan ook bijzonder dankbaar voor deze uitzonderlijk genereuze schenking.”
“De Helen Frankenthaler Foundation zet zich wereldwijd in om het werk van Helen Frankenthaler onder de aandacht te brengen. We zijn dan ook bijzonder blij dat deze schilderijen een plek krijgen binnen de collectie van het Stedelijk, een museum dat internationaal toonaangevend is op het gebied van 20e- en 21e-eeuwse kunst,” aldus Elizabeth Smith, directeur van de Helen Frankenthaler Foundation. “Het is een voorrecht de ambities van het Stedelijk te ondersteunen. Deze schenking draagt tegelijkertijd bij aan de groeiende waardering in Europa voor Frankenthaler en onderstreept hoe actueel haar werk nog steeds is.”
OVER HELEN FRANKENTHALER
Helen Frankenthaler (1928–2011) speelde een sleutelrol in de overgang van het abstract expressionisme naar ‘colorfield painting’ en werd beroemd met haar baanbrekende ‘soak-stain’-techniek. In haar meer dan zestig jaar lange loopbaan bleef zij experimenteren: met schilderijen op doek en papier, maar ook met keramiek, sculptuur, wandtapijten en vooral prentkunst. Haar omvangrijke oeuvre heeft een blijvende invloed op de hedendaagse kunst en is vertegenwoordigd in de collecties van vooraanstaande musea wereldwijd.
OVER DE HELEN FRANKENTHALER FOUNDATION
De Helen Frankenthaler Foundation werd tijdens het leven van de kunstenaar door haarzelf opgericht. De stichting houdt haar nalatenschap levend en inspireert nieuwe generaties via filantropische, educatieve en onderzoeksinitiatieven. Sinds 2013 is het programma uitgebreid met het organiseren en ondersteunen van toonaangevende tentoonstellingen, het stimuleren van onderzoek en publicaties, het ontwikkelen van educatieve projecten wereldwijd en het opzetten van vernieuwende initiatieven die bijdragen aan structurele verandering in het veld. Als beheerder van haar collectie en archief beschikt de stichting over een omvangrijke selectie van Frankenthalers werk in uiteenlopende media, haar verzameling van werken van andere kunstenaars en originele documenten die inzicht geven in haar leven en werk.
NOOT VOOR DE REDACTIE
Voor meer informatie en beeldmateriaal kunt u contact opnemen met de Press Office van het Stedelijk Museum, pressoffice@stedelijk.nl.
Meer informatie: frankenthalerfoundation.org