presentatie smba op kunstrai

Stedelijk Museum Bureau Amsterdam verzorgt de centrale expositie Something Happened op de KunstRAI van 5-9 mei 2004.

Bureau Amsterdam, de dependance van het Stedelijk Museum, die als springplank voor jonge kunstenaars fungeert, laat werken zien van veelbelovende nieuwe talenten. De KunstRAI heeft het SMBA uitgenodigd ter gelegenheid van het tienjarig bestaan.

Bij de tentoonstelling presenteert ook het Stedelijk Museum Bulletin zich met een special over de jaren '90.

Met het (online op www.kunstrai.nl bestelde!) entreekaartje óf de bon in de catalogus van de KunstRAI krijgen bezoekers tot en met 31 augustus 200450% korting op de entree van de nieuwe(tijdelijke) locatie van het Stedelijk bij Centraal Station (4 euro in plaats van 8 euro).

www.smba.nl

Something Happened
Something Happened is de titel van de tentoonstelling die het
jubilerende Stedelijk Museum Bureau Amsterdam samenstelt als centrale presentatie van de 20ste KunstRAI. In de tentoonstelling worden foto's, films en installaties getoond van Lara Almarcegui, Manon de Boer, Gertjan Kocken en Melvin Moti. Vier jonge kunstenaars die zich vanuit verschillende artistieke posities bezighouden met het thema geheugen en herinnering. 

Hun werk gaat over beelden die in het persoonlijke en/of collectieve geheugen zijn opgeslagen en over gebeurtenissen die zich hebben afgespeeld maar waarvan de sporen zijn uitgewist. De kunstwerken die zij op de KunstRAI presenteren maken duidelijk hoe het herinneringsproces werkt en hoe ambigu, ontroerend of huiveringwekkend de voorstelling kan zijn van een in de herinnering opgeroepen situatie.

Het leitmotiv 'geheugen / herinnering' is gekozen naar aanleiding van het tienjarig bestaan van SMBA ter gelegenheid waarvan een documentair boek van 800 pagina's is verschenen met een schat aan informatie over de activiteiten sinds 1993. Het boek WE SHOW ART vormt als het ware het geheugen waarop SMBA in de toekomst voortbouwt. Wat onder andere uit dit 'geheugen' naar boven komt (als je de eerste bladzijde opslaat) is dat de pilotpresentatie van SMBA in juni 1993 plaatsvond op...de KunstRAI.

Gertjan Kocken (1971, Ravenstein) toont in Something Happened een nieuwe serie monumentale fotowerken over plaatsen in Amsterdam waar zich een memorabele gebeurtenis heeft afgespeeld.

Op het eerste gezicht is er niets opmerkelijks te zien. Het zijn ogenschijnlijk onbeduidende plekken: een wat armoedig interieur met uitzicht op een park, een grootsteedse skyline met kantoortorens, een stadsgezicht vanaf een dak tussen een paar verwarmingsbuizen door. Pas als je de titels leest neemt de herinnering de overhand op de waarneming. In het haveloze interieur vond een van de weinige door de katholieke kerk erkende Mariaverschijningen plaats. Het dak met de verwarmingsinstallatie is dat van het Hilton Hotel, de plaats waar Herman Brood zijn einde tegemoet sprong. In de kantoortorens bij het Amstel Station gijzelde een verwarde man een aantal werknemers uit protest tegen de in zijn ogen niet goed functionerende breedbeeldtelevisie. Hij pleegde zelfmoord
toen bleek dat hij de verkeerde toren had uitgekozen en niet het kantoorgebouw van Philips.

De Spaanse, in Nederland woonachtige, kunstenaar Lara Almarcegui (1972, Zaragoza) maakt werk dat een specifieke relatie onderhoudt tot de plaats waar het wordt getoond. 

Voor Something Happened doet zij een ingreep in de vloer op de plek waar de 'stand' van Bureau Amsterdam gesitueerd is. Zij verwijdert, voorafgaand aan de KunstRAI, een laag van de bitumen ondervloer van de Parkhal. Met groot materieel worden enkele centimeters van de vloer weggefreesd. Almarcegui legt dit proces met een digitale camera vast.
Vervolgens wordt de vloer weer geasfalteerd, glad gemaakt en lijkt het alsof er niets is gebeurd. Op de KunstRAI is in de ruimte van Almarcegui een lege vloer te zien, en een reeks digitale beelden die de herinnering aan een letterlijk fundamentele ingreep in de ruimte levend houden.

Het project voegt zich in een groep waar Almarcegui sinds medio jaren negentig aan werkt. "Uren, dagen en maandenlang exploreert zij een bepaalde plek. De tijd en energie die ze erin steekt, wegen vaak niet op tegen het zichtbare resultaat. Die 'nederige' houding ten opzichte van een plek is voor haar de enige methode om een ruimte te doorgronden." (Anne van Driel). 
Almarcegui heeft al eerder met SMBA samengewerkt. In het voorjaar van 1999 bracht zij de wastelands van Amsterdam in kaart en maakte zij een plattegrond waarmee de bezoeker van SMBA een alternatieve 'toeristische' stadswandeling kon maken.

Melvin Moti (1977, Rotterdam) maakt zijn debuut op de KunstRAI. Het is tevens de première van zijn splinternieuwe film No Show. Zijn presentatie schaart zich in de reeks solodebuten van jonge kunstenaars in SMBA (Jennifer Tee, Saskia Olde Wolbers, Folkert de Jong, De Rijke De Rooij, Germaine Kruip en vele anderen). 

Voor zijn nieuwe, monumentale filmwerk deed Moti intensief onderzoek in de Hermitage in St. Petersburg. Hij sprak met de getuigen van een bijzondere gebeurtenis die in 1943 in de Hermitage plaatsvond. De vele duizenden kunstschatten van de Hermitage waren tussen 1941 en 1944 uit voorzorg tegen het oorlogsgeweld verwijderd en veilig elders opgeslagen. Soldaten werden ingezet om de kunstschatten te verplaatsen. 
In 1943 leidde een gids van de Hermitage een groep soldaten door de lege zalen rond. Hij voerde de militairen langs de lege lijsten en beschreef met inlevingsvermogen en bezieling de voorstellingen van Fra Angelico, Rembrandt en andere grootheden uit de geschiedenis van de Europese schilderkunst, die tot voor kort aan de wanden hadden gehangen. Moti baseerde zijn werk op deze gebeurtenis en maakte een meeslepend en ontroerend filmwerk over geheugen, verbeelding en liefde voor de kunst.  

Manon de Boer (1966, Kodaicanal, India) heeft de afgelopen jaren reeksen video- en filmwerken gemaakt die gebaseerd zijn op verhalen en herinneringen van personen uit haar directe omgeving. Door deze personen diverse keren dezelfde herinneringen te laten vertellen, blijkt hoe subtiel de accenten
in de verhalen veranderen en hoe de menselijke verbeelding met de herinnering aan de haal gaat.

In de film Sylvia Kristel - Paris verhaalt de actrice over de woelige
periode van het begin van haar carrière toen als zij als jong meisje in de Parijse filmwereld belandde. In 40 minuten vertelt zij Manon de Boer twee keer achter elkaar het verhaal van haar start als actrice. Tweemaal het relaas over naïviteit en berekening, over financiële en amoureuze perikelen.
"Anamnese of amnesie, wat interesseert de kunstenares het meest? Een helende reconstructie van het verleden, of het accepteren van hiaten? Is het haar ambitie om te ontdekken wat echt gebeurt is in de biografie van Sylvia Kristel of wil ze juist aantonen hoe machteloos we staan tegen over een haperend geheugen?" (Edwin Carels).

Manon de Boer maakte in het najaar van 1999 in SMBA haar eerste Nederlandse solotentoonstelling. De film Sylvia Kristel - Paris wordt als onderdeel van Something Happened op donderdag 6 mei eenmalig vertoond in Filmtheater Rialto, Ceintuurbaan 338, Amsterdam. Aanvang: 20:15 uur. Reserveren: telefoon 020 - 6623488.

Curator: Martijn van Nieuwenhuyzen, Stedelijk Museum Bureau
Amsterdam.
5  - 9 mei 2004. Opening: 5 mei, 17.00 uur - 22.00 uur