Eerste videowerk Dana Lixenberg te zien in het Stedelijk Museum

Stedelijk Museum Amsterdam presenteert Imperial Courts (2015), een driescherms videoinstallatie van de Nederlandse fotograaf Dana Lixenberg (1964, Amsterdam). Hierin legt ze het dagelijks leven vast in Imperial Courts, een sociaal woningbouwproject in Watts, Los Angeles. Het is Lixenbergs eerste videowerk en werd in 2017 door het Stedelijk verworven.

Het videodrieluik, dat 69 minuten duurt, betrekt de kijker bij het dagelijks leven op de straten van de buurt Imperial Courts. De scènes vormen een contrast met de reputatie van de wijk, die berucht is vanwege bendegerelateerd geweld. Lixenberg laat zien hoe de middagen loom verstrijken; hoe de hele wijk bijeenkomt om het eindexamenfeest van een jonge buurtgenoot te vieren. In een andere scène discussiëren vrouwen over fast food terwijl ze elkaars haar invlechten. Het ritme van de film, waarin levendige en verstilde scènes elkaar afwisselen, weerspiegelt dat van het dagelijks leven. Lixenberg laat een bijzonder hechte en veerkrachtige gemeenschap zien. Zo nuanceert ze op haar kenmerkende, ingetogen manier de vooroordelen over de buurt. De problemen van Imperial Courts worden niet weggepoetst: ze komen subtiel aan de orde, bijvoorbeeld door het overstemmende geraas van laag overvliegende politiehelikopters of door beelden van bescheiden herdenkingsmonumenten voor doodgeschoten buurtbewoners.

Het videowerk Imperial Courts komt voort uit een langlopend fotoproject waarvoor Lixenberg de wijk tussen 1993 en 2015 regelmatig bezocht. Ze begon hiermee om een tegenwicht te bieden aan de eenzijdige, sensationele manier waarop de media South Central L.A. in beeld brachten, vooral tijdens en net na de Rodney King-rellen van 1992. Gaandeweg ontwikkelde ze een vertrouwensband met de buurtbewoners. Lixenberg portretteerde ze met een grootformaat camera, in statige zwart-witfoto’s zonder moreel oordeel of sociale stereotypering. Ze behoudt een respectvolle afstand, maar toch spreekt uit de portretten de intimiteit van het uitgewisselde moment tussen de fotograaf en degene voor de lens.

Het boek Imperial Courts 1993–2015, een portret van én ode aan de gemeenschap, vormt de bekroning van het project. Het werd onderscheiden met onder andere de prestigieuze Deutsche Börse Photography Foundation Prize en de Nederlandse Fotoboekenprijs. In 2012 begon Lixenberg ook te filmen in Imperial Courts. Het voegt nieuwe lagen toe: kleur, beweging, het trage verloop van tijd. De geluiden dompelen ons nog verder onder in de wereld van de buurt: de hiphop en salsa, de schelle riedeltjes van de ijscowagen, het eeuwige geruis van de snelweg en natuurlijk de stemmen van de buurtbewoners.

Lixenberg werkt vaker aan projecten waarin onderbelichte gemeenschappen centraal staan. Zo is Jeffersonville, Indiana (2005) een serie portretten van dakloze mensen en vormt The Last Days of Shishmaref (2008) een portret van een Inupiaq-gemeenschap en hun eiland aan de kust van Alaska dat langzaam maar zeker in zee verdwijnt. Daarnaast werkte ze veel voor toonaangevende titels zoals The New Yorker, The New York Times Magazine, VIBE en Newsweek. Hiervoor fotografeerde ze veel Amerikaanse beroemdheden, onder wie Jay-Z, Aaliyah en Donald Trump. Lixenbergs portretten van rappers Tupac en Biggie hebben inmiddels een iconische status gekregen en zijn het onderwerp van haar meest recente publicatie Tupac Biggie (ROMA Publications, 2018).

Dana Lixenberg studeerde aan London College of Printing en de Gerrit Rietveld Academie. Van 1989 tot 2018 was ze gevestigd in New York. Veel van haar projecten zijn behalve als tentoonstellingen ook in boekvorm verschenen. Haar werk is opgenomen in talrijke Nederlandse en internationale museum- en bedrijfscollecties zoals Deutsche Börse Photography Foundation, Stedelijk Museum Amsterdam, Huis Marseille, Kunstmuseum Den Haag, en het Rijksmuseum.

De tentoonstelling Dana Lixenberg - Imperial Courts is mede mogelijk gemaakt door GRIMM Amsterdam | New York.

Het werk Imperial Courts van Dana Lixenberg aangekocht met steun van particuliere begunstigers, 2017