Nieuws — 12 mrt 2015

Amsterdam, 12 maart 2015 - Met meer dan 100 werken van ruim 35 internationale bruikleengevers, waaronder Tate, MoMA, Musée Matisse, Le Cateau-Cambrésis en het Pushkin State Museum in Moskou, presenteert het Stedelijk Museum Amsterdam de grootste Matisse-tentoonstelling ooit gehouden in Nederland. De tentoonstelling beslaat de helft van de zalen op de begane grond én de erezaal en het daarachter gelegen circuit op de eerste verdieping. Met ruim tweeduizend vierkante meter is De oase van Matisse een van de omvangrijkste tentoonstellingen in de geschiedenis van het museum.

Om iedere bezoeker maximaal gelegenheid te geven van de tentoonstelling te genieten, zal het museum voor het eerst met een time slot per ticket werken. De online kaartverkoop, waarbij het geprefereerde bezoekmoment te bepalen is, is deze week van start gegaan. Het time slot geldt voor het moment van entree; eenmaal binnen kan men zo lang in het museum blijven als men wil. Voor de tentoonstelling geldt een aangepaste toegangsprijs: € 20 in plaats van € 15, Museumkaarthouders betalen € 5. De verhoging is eenmalig: bij herhaalbezoek gelden de oude toegangsprijzen. Vrienden kunnen de tentoonstelling gratis en zo vaak bezoeken als zij willen, en hebben toegang via de speciale Vriendenentree.

Henri Matisse, The Sheaf, 1953, gouacheverf op papier, geknipt en geplakt, bevestigd op doek.  293,4 x 350,5 cm. Collectie University of California, Los Angeles. Hammer Museum.  Schenking Mr. en Mrs. Sidney F. Brody. © Succession H. Matisse, c/o Pictoright Amsterdam, 2014.

De oase van Matisse

De tentoonstelling De oase van Matisse heeft een unieke opzet: de vaste collectie op de begane grond wordt op een verrassende manier gecombineerd met topwerken van Matisse, zodat het werk van tijdgenoten, leermeesters en navolgers uit de eigen collectie het werk van Matisse ontmoet. Zo is bijvoorbeeld te zien hoe Mondriaan en Matisse in 1914 heel verschillend omgaan met een ontluikende abstractie, of hoe rauw het werk van Matisse is in vergelijking tot Duitse expressionisten als Kirchner.

Na op de begane grond de ontwikkeling van Matisse gevolgd te hebben, komen bezoekers op de eerste verdieping terecht in de oase die Matisse op latere leeftijd creëerde. Waar beneden nog te zien was dat het oppervlak in zijn werk steeds platter werd en hij met de knipseltechniek experimenteerde, zijn boven zijn beroemde knipsels in volle glorie te zien, met La perruche et la sirène, het in zijn ogen meest geslaagde knipsel, als middelpunt. Deze publiekslieveling is samen te zien met andere monumentale knipsels van Matisse die zelden of nooit in Nederland te zien zijn geweest, zoals Memory of Oceania uit het Museum of Modern Art in New York, The Snail uit de collectie Tate Modern, Londen en The Sheaf uit het Hammer Museum of Art in Los Angeles. Daarvan afgeleide, zelden getoonde werken van textiel en gebrandschilderd glas, zijn ook in de tentoonstelling opgenomen.

Henri Matisse, Memory of Oceania, 1952-1953, gouache op papier, geknipt en geplakt, en houtskool op papier op canvas. 284,4 x 286,4 cm. The Museum of Modern Art (MoMA). Mrs. Simon Guggenheim Fund. © 2014 Digital image, The Museum of Modern Art, New York/Scala, Florence. © Succession H. Matisse, c/o Pictoright Amsterdam, 2014

De knipsels: revolutie op late leeftijd

Als een van de grondleggers van de moderne kunst behoort Henri Matisse (1868-1954) tot een van de meest bewonderde kunstenaars van de twintigste eeuw. Favoriete onderwerpen in zijn kunstwerken zijn interieurs met oosterse naakten, kleurrijke stoffen, tapijten en kamerplanten en idyllische landschappen. Matisse toont zich een meester in het samen laten komen van voor- en achtergrond, die één zinderend geheel worden – weelderige patronen van een tafelkleed lopen door in kleding en behang. Matisse doet indrukken op in Algerije, Marokko, Nice en Tahiti. Daar vindt hij een paradijs, dat hij uitdrukt in gebogen lijnen en effen kleurvlakken.

Op latere leeftijd is Matisse een internationaal gevierd kunstenaar. Des te opvallender is het dat hij aan het eind van zijn leven met iets geheel nieuws komt: decoratieve knipsels op groot formaat. Zijn hele oeuvre overziend, wordt echter duidelijk dat Matisse zich vanaf zijn vroegste moderne werken tot zijn dood bezighield met een minimum van kleur en vorm om een lichte, vrolijke zorgeloosheid te suggereren.

Lees voor meer informatie het eerdere persbericht over de tentoonstelling.

De oase van Matisse is samengesteld door:
Bart Rutten, hoofd Collecties Stedelijk Museum Amsterdam
Geurt Imanse, conservator beeldende kunst
Suzanna Héman, assistent-conservator werken op papier
Maurice Rummens, wetenschappelijk medewerker
Ceciel Stoutjesdijk, conservator in opleiding

Het tentoonstellingsontwerp is in handen van Marcel Schmalgemeijer.

Catalogus

Het Stedelijk brengt bij de tentoonstelling een rijk geïllustreerde catalogus uit, waarin werk van Matisse combinaties aangaat met dat van onder meer Chagall, Cézanne,
Van Gogh en Picasso. Ook is er een belangrijke rol weggelegd voor het late werk van Matisse, waaronder zijn monumentale knipsels. Na een voorwoord van Beatrix Ruf en een introductie van Bart Rutten en Geurt Imanse geven de essays van kunsthistorische experts Patrice Deparpe en Maurice Rummens inzicht in de belangrijkste thema’s en beslissende momenten in het leven en werk van Matisse. De herinneringen van zijn atelierassistente Paule Caen-Martin bieden een kijkje achter de schermen bij de grote meester. (i.s.m. Walther König Verlag, NL en EN, 288 pagina’s, 150 illustraties, € 25 (soft cover) / € 39,80 (hard cover), ISBN 978-3-86335-728-3)

Essay Abdelkader Benali

Matisse maakte vele reizen, onder andere naar Marokko. Speciaal voor de tentoonstelling neemt schrijver Abdelkader Benali de lezer mee naar Tanger, een ongrijpbaar mooie stad aan de Marokkaanse kust, waarvan Matisse de essentie wist te vangen in zijn schilderijen. De vormen in de stad, maar ook de Marokkaanse cultuur hadden invloed op de manier waarop Matisse kleur gebruikte. Benali laat in Het blauw van de zee en het blauw van de stad zien welke oase Matisse vond in Marokko. (i.s.m. uitgeverij De Arbeiderspers, NL, 80 pp, € 9,99, ISBN 978-90-295-3895-4)
Via
het online televisiekanaal ARTtube zal er ook een filmverslag van zijn reis te zien zijn, gemaakt door Mario de Munnik en Els Hoek.

Kinderboek: De parkiet, de zeemeermin en de slak

Bij de tentoonstelling verschijnt een kinderboek, geschreven en geïllustreerd door Annemarie van Haeringen. Al toen zij jong was bewonderde zij het werk van Matisse; door hem geïnspireerde knipsels komen regelmatig terug in haar eigen werk. In De parkiet, de zeemeermin en de slak is Monsieur Matisse een schilder met de zon in zijn buik. Iedereen wordt vrolijk van zijn kleuren. Als hij na een zware operatie wakker wordt, verlangt hij naar kleur. “Breng mij kwasten, breng mij verf!” (i.s.m. uitgeverij Leopold, NL en EN, 32 pp, € 14,99, ISBN 978-90-258-6755-3)

Public Program bij De oase van Matisse

Zondag 19 april 2015, 19.15 uur
stedelijk|film Matisse: Voyage and Vision in the Art of Matisse
Avond over Matisse als inspiratiebron voor (experimentele) filmers. De kunst en de reizen van Matisse worden toegelicht door Roger Benjamin (hoogleraar Kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Sydney), met behulp van vroege films over de landen die Matisse bezocht: Algerije, Marokko en Tahiti. Met zeldzame beelden van de gebroeders Lumière en F.W. Murnau. Ook wordt er nieuw licht geworpen op het meesterwerk van Matisse in het Stedelijk, het monumentale knipsel La perruche et la sirène.
Taal: Engels
Locatie: EYE film museum Amsterdam
Voor reserveren klik hier

Vrijdag 1, 15 en 29 mei + 19 juni 2015
stedelijk|gallery talks: Matisse door de ogen van deskundigen, kunstenaars en conservatoren, die een verdiepende rondleidingen geven door de tentoonstelling. Voertaal: Nederlands 
Sprekers en meer informatie binnenkort online

Donderdag 14 mei 2015
stedelijk|symposium: Restoring Matisse: Behind The Scenes. Underneath The Cut-Outs Voertaal: Engels
Locatie: Teijin Auditorium
Meer informatie en reserveren binnenkort online

stedelijk|symposium: Matisse: Oriëntalisme en exotisme in het werk van Matisse
Datum wordt nog bekend gemaakt
Voertaal: Engels
Locatie: Teijin Auditorium
Meer informatie en reserveren binnenkort online

Edcucatie

Familielab: Henri’s Tuin
Gedurende De oase van Matisse is het populaire Rabobank Familielab omgedoopt tot Henri’s Tuin. Families kunnen daar hun eigen creativiteit laten spreken en knipsels maken, net als Matisse. Bovendien is daar het gratis Familiespoor Bonjour Henri mee te nemen: een actieve ontdekkingstocht langs de werken van Matisse.

Kinderworkshops
Voor kinderen vanaf 6-12 jaar zijn er enkele gratis workshops op de zondagmiddag. De uitverkochte workshop van Annemarie van Haeringen op 29 maart wordt op zondag 10 mei herhaald. Voor deze en andere workshops bij De oase van Matisse, klik hier

Blikopeners
Ook de Blikopeners, de jonge peer educators van het museum, zijn geïnspireerd door Matisse. De Mood App is uitgebreid met de tour Lentekriebels, en voert langs het vrolijk makende werk van Matisse. De Blikopeners produceren voor ARTtube ook de videofilm ‘Matties van Matisse’, waarin zij de technieken van Matisse onderzoeken, met een doe-opdracht voor thuis.
De Blikopeners geven verder elke zaterdag van 14 – 15 uur gratis instaprondleidingen. (reserveren niet nodig, aanmelden bij de informatiebalie). Op de zaterdagen 18 april en 16 mei kunnen jongeren meedoen aan twee kunstenaarsworkshops.

Voor volwassenen en het onderwijs
Ook scholieren kunnen niet om Matisse heen, met programma’s voor VMBO tot HAVO/VWO, zoals So you think you can cut? Voor meer informatie, klik hier.
Volwassenen gaan de diepte in bij Stedelijk Academie en kunnen meedoen met één van de gratis instaprondleidingen of Walk & Talks. Voor meer informatie, klik hier.

ARTtube.nl
Via
het online televisiekanaal ARTtube zijn diverse video’s te bekijken over Matisse. Bijvoorbeeld de korte introductievideo en een speciale aflevering waarin Abdelkader Benali de stad Tanger bezoekt en hier in de voetsporen van Matisse treedt. Waarom is Matisse zo belangrijk voor hem?

Noot voor de redactie:

De pers preview vindt plaatst op woensdag 25 maart 2015, van 10 - 12.45 uur.
Klik hier als u zich wilt aanmelden. De beschikbare persfoto's vindt u hier.

De totstandkoming van De oase van Matisse wordt mede mogelijk gemaakt dankzij de Turing Foundation, BankGiro Loterij, Fonds 21, Mondriaan Fonds en additionele steun van AON Corporate Solutions, Stichting Zabawas en het K.F. Hein Fonds.  Het Stedelijk Museum is hoofdsponsor Rabobank Amsterdam zeer erkentelijk voor het mede mogelijk maken van deze tentoonstelling.  Het Stedelijk Museum dankt de begunstigers van het Stedelijk Museum Fonds voor hun bijdrage.