Nieuws — 1 okt 2024

Het Stedelijk presenteert vanaf 19 oktober De Best Verzorgde Boeken van het vorige jaar. Deze boeken worden gekozen door twee jury’s: een jury van professionals uit boekontwerp, drukwerk en uitgeverijen, en een jury van studenten van topacademies voor grafisch ontwerp in Nederland.

Foto: Gerlinde de Geus

 In 2023 deden 382 boeken mee aan de wedstrijd. De professionele en studentenjury’s kozen elk 33 boeken, met 12 boeken die op beide lijsten stonden. Elke jury keek naar de balans tussen het idee en de uitvoering, en naar het ontwerp van de boeken. Opvallend aan de selectie van dit jaar is dat ontwerpers veel gebruik hebben gemaakt van neutrale- en aardetinten, en bekende, voordelige technieken zoals éénkleurendruk, de Singersteek (met één draad), binden zonder omslag en het gebruik van goedkope papiersoorten. Deze keuzes gaan vaak samen met milieuvriendelijke opties, zoals het gebruik van rest- of gerecycled papier. 

Om extra op de selectie van dit jaar te reflecteren, toont het Stedelijk ook twee werken van de Amerikaanse kunstenaar Ed Ruscha die de innovatieve bindingstechnieken laten zien die in veel van de boeken van dit jaar voorkomen: “Every Building on the Sunset Strip” (1966) en “Dutch Details” (1971). 

TRENDS EN ONTWIKKELINGEN
De jury heeft de indruk dat de hypes van zilverdruk op zwart papier en de inzet van fluorescerende kleuren voorbij zijn. Twee zich voortzettende trends zijn de overvloedige inzet van uitslaanders en de toenemende inzet van cassettes en sleeves. Een andere trend is boeken met een Japanse binding, wellicht een heroplevende trend want in 2009 merkte de jury ook al op dat deze binding populair was. Als de selectie van 2023 iets laat zien, dan is het dat goede boekverzorging niet duur hoeft te zijn. Soms worden er innovatieve budgetkeuzes gemaakt, veel vaker nog worden welbekende, economisch voordelige technieken simpelweg overtuigend ingezet, zoals drukken in een enkele kleur. Groener wordt het er in ieder geval wel op, want te zien is dat deze benadering meermaals samenvalt met ecologisch verantwoorde keuzes, zoals het gebruik van restpapier of papier waarvan de productie lager in CO2-uitstoot is. Wat dat betreft is de jury in ieder geval van mening dat economische en ecologische begrenzingen goede boekverzorging geenszins in de weg hoeven te staan.  

OVER DE SELECTIE
Het grootste deel van de geselecteerde boeken kwam uit de categorie kunst-, foto- en architectuurboeken, met maar liefst 24 selecties. Daarvan zijn elf boeken door de studentenjury ook geselecteerd als best verzorgde boek.

Eén boek behoort tot de categorie Proza, poëzie en graphic novels:

  •  Tosca van Maud Vanhauwaert. Ontwerp: Jelle Jespers, Frank August Gerard Martens | Productie: Tim Beijer, Wilco BV | Boeken & Tijdschriften | Uitgever: Das Mag 

Er is één kinder/jeugdboek geselecteerd:

  • Manie Schaafijs van Zindzi Zevenbergen en Hedy Tjin (die in 2025 ook een tentoonstelling in het Stedelijk Museum krijgt). Ontwerp: Lyanne Tonk | Productie: Wilco BV | Boeken & Tijdschriften, Benelux Boekbinders | Uitgever: De Harmonie

Zeven uitgaven zijn informatieve boeken: 

  • De wereld in het klein van Caroline Waltman en, Gloria Waltman Flore – . Ontwerp: Koehorst in ’t Veld (Joanne van der Wal) | Productie: Pelle Poiesz, Marc Gijzen, Printsupport4you | Uitgever: Noordboek. 
  • ICOON De geschiedenis van ’n onverbiddelijke BESTSELLER van Onno Blom en Jan Cremer. Ontwerp: Michaël Snitker | Productie: Wilco Art Books | Uitgever: KOMMA. 
  • Let’s Become Fungal! van Yasmine Ostendorf-Rodríguez. Ontwerp: Andrea Spikker | Productie: Wilco Art Books | Uitgever: Valiz. 
  • Radical Fashion Exercises van Laura Gardner, Daphne Mohajer va Pesaran. Ontwerp: Line Arngaard | Productie: Wilco Art Books | Uitgever: Valiz 
  • Reuse to Reduce van Jan Willem ter Steege et al. Ontwerp: Tariq Heijboer | Productie: drukkerij RaddraaierSSP | Uitgever: Jap Sam Books 
  • Tonia Stieltjes van Esther Schreuder Ontwerp: Lyanne Tonk | Productie: Wilco Art Books| Uitgever: Waanders 
  • UNLICENSED: Bootlegging as Creative Practice van Ben Schwartz. Ontwerp: Ben Schwartz | Productie: Wilco Art Books | Uitgever: Valiz 

Het volledige overzicht vind je hier: Keurcollectie2023 is bekend - De Best Verzorgde Boeken

OVER DE BEST VERZORGDE BOEKEN
De Best Verzorgde Boeken heeft een lange traditie. Al in 1932 werd de eerste editie gepresenteerd met een tentoonstelling, die vanaf 1954 jaarlijks ook in het Stedelijk te zien is. Het is de oudste jaarlijkse uitverkiezing door een vakjury van De Best Verzorgde Boeken in Europa.

De jury voor de editie van 2023 bestaat uit Bart De Baets (ontwerper), Chafina Bendahman (medeoprichter en uitgever, Rose Stories), Mariska Bijl (lithograaf/kwaliteit, Wilco Art Books), Marc Lamain (designhistoricus, schrijver juryrapport), Lyanne Tonk (ontwerper) en Esther Scholten (directeur Stichting De Best Verzorgde Boeken, secretaris van de jury).

Er waren twee schaduwjury’s om boeken te beoordelen waar juryleden bij betrokken waren. Hierin namen plaats: Yolanda Huntelaar, Freek Kuin en Michaël Snitker; en Thomas Castro, Martijn Kicken, Ron van Roon en Astrid Vorstermans.

De opstelling waarin De Best Verzorgde Boeken gepresenteerd worden, is ontworpen door Paul Kuipers. De meeste boeken zijn verkrijgbaar in de museumwinkel, evenals de catalogi die speciaal voor deze tentoonstelling worden uitgegeven.

De Best Verzorgde Boeken is mede mogelijk gemaakt door ASF, Pictoright Amsterdam, papierleverancier Igepa Nederland, Tiel en L. van Heek Textiles. BNO is al jarenlang partner.