Rineke Dijkstra
een ode
Tentoonstelling — 20 mei t/m 5 aug 2017
Dit eerbetoon aan Rineke Dijkstra laat iconen uit Dijkstra’s fotografische oeuvre zien en besteedt aandacht aan haar videowerk, een medium waar ze de afgelopen jaren naar terugkeerde.
-
Zaalopname Rineke Dijkstra: Een Ode. Foto: Gert Jan van Rooij -
Rineke Dijkstra - Amy, The Krazy House, Liverpool, December 23, 2008 -
Zaalopname Rineke Dijkstra: Een Ode. Foto: Gert Jan van Rooij
Afgelopen maart werd bekend dat Rineke Dijkstra (Sittard, 1959), een van de bekendste fotografen ter wereld, in oktober wordt onderscheiden met de Hasselblad Award, wereldwijd de meest prestigieuze prijs op het gebied van fotografie. Het Stedelijk Museum Amsterdam, dat haar werk al sinds de jaren 90 volgt en aankoopt en in 2005 internationaal liet reizen, presenteert bij deze gelegenheid Rineke Dijkstra: een ode, een momentopname van haar foto- en videowerk van 1994 tot nu.
Dit eerbetoon laat iconen uit Dijkstra’s fotografische oeuvre zien en besteedt aandacht aan haar videowerk, een medium waar ze de afgelopen jaren naar terugkeerde. De tentoonstelling bevat ook een primeur: drie werken waren nog niet eerder in Nederland te zien.
Rineke Dijkstra: een ode bestaat uit 21 foto’s en vier videowerken en is een goede afspiegeling van de omvangrijke collectie die het Stedelijk de afgelopen decennia heeft opgebouwd, aangevuld met enkele bruiklenen van Dijkstra zelf. De drie niet eerder in Nederland getoonde werken zijn: de video Marianna [The Fairy Doll], 2014, het fotoportret Marianna and Sasha, Kingisepp, Russia, November 2 2014, 2014 en het nog nooit eerder getoonde strandportret Odessa, Ukraine, August 6 1993, 1993.
Kwetsbare identiteit
De indrukwekkende foto’s van Rineke Dijkstra, vaak frontale portretten van opgroeiende jongeren en jongvolwassenen, leggen de kwetsbaarheid en kracht vast van mensen in ontwikkeling. Haar benadering resulteert in foto’s die zowel de sociale achtergrond als het zelfbeeld van de geportretteerden weergeven. Dat kan een jongen zijn die zich aansluit bij het Vreemdelingenlegioen (Olivier, 2000-2003), een meisje dat zich inspant om haar balletuitvoering te perfectioneren (Marianna [The Fairy Doll], 2014), de onzekerheid en branie van uitgedoste pubers tijdens een club avond (The Buzz Club, Liverpool, UK/Mystery World, Zaandam, NL, 1995-1996) of net bevallen vrouwen die tegelijk gevoelens van pijn en geluk ervaren (Tia, 1994, Julie, 1994, Tecla, 1994 en Saskia, 1994).
De magistraal gecomponeerde portretten zijn een uiting van universeel herkenbare waarheden over de mens als sociaal wezen, met alle (on)zekerheden en levenservaring van dien. Het werk van Rineke Dijkstra staat bekend om de schoonheid en de virtuositeit ervan: haar opvallende composities ontstaan doordat ze houding, detail en toeval in evenwicht weet te brengen. De foto’s van Dijkstra worden gekenmerkt door hun technische vakmanschap en ze combineren de objectieve blik van portretfotografie, zoals die van August Sander, met een treffende emotionele dimensie.