Events — 27 jan 2018

Prijs
€3 (excl. museum toegang)
Locatie
Stedelijk Museum, Teijin Auditorium
Tijd
27 jan 2018, 14.30 tot 17.00
Taal
Nederlands
Toegang
Tickets

Symposium rond het thema cultureel geheugen.

Culturele identiteit is de laatste tijd een veelbesproken onderwerp. In het debat over onze identiteiten wordt steeds vaker verwezen naar het idee van cultureel geheugen. Hieronder wordt dan verstaan de wijze waarop groepen mensen samen een geheugen aanleggen van gebeurtenissen die voor de hele groep relevant zijn geweest. Dat wil zeggen dat ook mensen die de gebeurtenis zelf niet actief hebben meegemaakt delen in dit geheugen, door middel van representaties in culturele objecten (zoals kunstwerken en monumenten) en handelingen (zoals rituelen en herdenkingen). Een voorbeeld van een gebeurtenis die op deze manier doorleeft is de Holocaust: ofschoon de meesten van ons pas naderhand geboren zijn, delen we toch allemaal in een algemene, culturele herinnering aan deze tragedie. 

Meertsemmige herinneringen symposium
Foto: Wikimedia Commons

In het vormgeven van dit cultureel geheugen spelen musea een belangrijke rol. De strategieën die musea inzetten om verhalen te vertellen en emoties over te dragen zijn allemaal van invloed op dit proces. De veel gebruikte audiotour vormt daar een belangrijk onderdeel van. In samenwerking met Universiteit Leiden voert het Stedelijk Museum Amsterdam momenteel een onderzoek uit naar de impact van verschillende opname-technieken voor audiotours. Het onderzoek vindt plaats binnen het kader van de tentoonstelling “Ik ben een geboren buitenlander,” waarin zowel persoonlijke als gedeelde herinneringen aan migratie centraal staan. Er wordt onderzocht hoe het gebruik van verschillende audiotours invloed heeft op de manier waarop de kunstwerken en verhalen ervaren worden.

Als onderdeel van het lopende onderzoek organiseren het museum en de Universiteit Leiden een symposium rond het thema cultureel geheugen. Tijdens het symposium zullen de bezoekers bijdragen aan het onderzoek door de tentoonstelling te bezoeken en twee verschillende fragmenten van audiotours te beluisteren en hun ervaringen hierbij met de onderzoekers te delen. Daarnaast zullen twee Leidse professoren, Prof. Anthonya Visser en Prof. Yra van Dijk, elk een lezing houden over de rol van cultureel geheugen. Het symposium zal afgesloten worden met een borrel waarbij de sprekers, onderzoekers en bezoekers onder het genot van een drankje met elkaar van gedachten kunnen wisselen.

PROGRAMMA

14.30 – 14.45 Inloop
14.45 – 16.00 Deelname audiotours en enquêtes in de tentoonstelling Ik ben een geboren buitenlander
16.00 – 17.00 Lezingen door Anthonya Visser en Yra van Dijk
17.00 Borrel, of op eigen gelegenheid museumbezoek tot 18.00

MEER OVER DE SPREKERS

Anthonya Visser is hoogleraar Moderne Europese, in het bijzonder Duitse, literatuur en cultuur. Haar onderzoek richt zich op identiteit en cultureel geheugen. Haar boek Körper und Intertextualität. Strategien des kulturellen Gedächtnisses in der Gegenwartsliteratur (Böhlau 2012) richt zich op theoretische vragen rond de plek van literatuur in relatie tot andere manieren om betekenis en begrip te creëren. Ze is wetenschappelijk directeur van LUCAS (Leiden University Centre for the Arts in Society).

Yra van Dijk (hoogleraar Nederlandse letterkunde) bestudeert de media waarin herinneringen ontstaan en overgedragen worden. Ze richt zich in het bijzonder op herinneringen aan oorlog en conflict. Ze is coördinator van het Europese project 'Digital memory of the Holocaust', waarbinnen kunstenaars, curatoren en wetenschappers samenwerken om websites, digitale archieven, museuminstallaties en sociale media te onderzoeken. Ze leidt het onderzoeksthema “Memory and Identity” binnen LUCAS.